- ارسال ها
- 199
- لایک ها
- 481
- امتیاز
- 0
آشنایی با مهندسی نفت
حیات در كره زمین كه مدام در جنب و جوش و حركت است، بیشترین انرژی جنبشی، گرمایی و شیمیایی خود را از نفت می‌گیرد. در واقع به یاری این ماده حیاتی است كه كوچكترین موتور ماشین تا غول‌آساترین ناوگان‌های سنگین به حركت در می‌آید و هزاران نوع تولیدات و مصنوعات صنایع سنگین و جدید پتروشیمی، كودهای شیمیایی، فرآورده‌های دارویی، پارچه‌ها و الیاف مصنوعی، پلاستیك‌ها، چسب‌ها، فرآورده‌های بهداشتی و آرایشی و پوشش‌های استحفاظی ساخته می‌شود.
خوشبختانه كشور ما كه در دل خلیج نفت خیز فارس آرمیده است، به عنوان یكی از منابع و معادن بزرگ نفت و گاز جهان به شمار می‌رود. از همین رو تربیت نیرو انسانی متخصص و كارآمد برای بهره‌برداری درست و بهینه از این سرمایه خداداد و جوابگویی افراد به نیاز‌های آتی صنعت نفت كشور، بسیار ضروری است.
تعریف به طور کلی مهندسی نفت را می توان اینگونه تعریف کرد:
کشف یک مخزن نفتی به مهندسی اکتشاف، روش رسیدن به مخزن به مهندس استخراج شبیه سازی و تعیین فشار، دما و نوع مخزن به مهندس مخازن و نحوه بهره برداری از مخازن به مهندس بهره برداری از منابع نفت بازمیگردد.
گرایشها
مهندسی نفت در ظاهر یکی از گرایش‌های مهندسی شیمی می‌باشد این در حالی است که این رشته تقریباً مستقل از مهندسی شیمی می‌باشد. در جمهوری اسلامی ایران مهندسی نفت در چهار گرایش مختلف در دانشگاه صنعت نفت ندریس می‌شود:
رشته مهندسی نفت (اكتشاف)
این دوره كارشناسی یكی از گرایش هی رشته مهندسی نفت و یكی از دوره هی عالی فنی – مهندسی است كه هدف آن تربیت متخصصانی در زمینه اكتشاف نفت و مطالعات زمین شناسی ، ژئوفیزیكی، ژئوشیمیائی و امكان سنجی ازدیاد برداشت از مخازن می باشد.
این دوره عمدتاً بر دروس مهندسی زمین شناسی نفت، ژئوفیزیك، ژئوشیمی نفت، پتروفیزیك، مكانیك سیالات، ترمودینامیك مواد كانی و مكانیك سنگ و خاك و اصول مهندسی حفاری و بهره برداری از مخازن نفت مبتنی است.
نقش و توانائیهائی كه دانشجویان پس از فارغ التحصیلی در ین رشته كسب می كنند عبارتند از:
* آشنائی با دانش امروز زمین شناسی نفت و انجام مطالعات مربوطه و بهره گیری از نتایج حاصله.
* انجام آزمایشات و جمع آوری اطلاعات علمی و فنی مربوطه به ناحیه مورد اكتشاف و عملیات اكتشافی.
* انتخاب و یا تعیین مناسب و روش اكتشاف و اجرای آن با توجه به وضعیت زمین شناسی و شرایط محیطی و اقلیمی ناحیه موردنظر.
* طرح عملیات و تأمین تداركات و تلفیق برنامه هی مربوطه بری اجری بهینه عملیات اكتشافی موردنظر.
* برآورد فنی و اقتصادی طرح ها و عملیات اكتشاف.
* مدیریت موثر و صیانت تجهیزات بری مطالعات زمین شناسی، نقشه برداری و عملیات اكتشاف.
* مدیریت و صیانت از مخازن نفت اكتشافی و اعمال روشهای ازدیاد برداشت از جلوگیری از آلودگی و تخریب محیط زیستی با استفاده از مطالعات زمین شناسی و عملیات اكتشافی.
فارغ التحصیلان این دوره می توانند مطالعات و عملیات مهندسی زمین شناسی نفت، محاسبات و طراحی و تلفیق عملیات و اجزاء جانبی برنامه هی اكتشافی وزارت نفت را به عهده بگیرند. و نقش مؤثر خود را در عملی نمودن و اجرای بهینه برنامه های مطالعاتی و اكتشافی در تلفیق تداركات و طرح و چگونگی پیاده كردن برنامه هی اكتشافی آتی و استراتژیك صنعت نفت كشور ایفا كنند.
رشته مهندسی نفت (بهره برداری از منابع نفت)
* ارزیابی فنی-اقتصادی مخازن و تجهیزات آن.
* طرح و اجرای بهینه عملیات بهره برداری.
* تشخیص ویژگیها و چگونگی رفتار با چاههای گوناگون.
* توجیه و انتخاب روش مناسب برای بهره برداری و ازدیاد برداشت با توجه به شرایط فنی و اقتصادی.
* صیانت از منابع نفت و گاز و ارائه روش هی عملی بری افزایش طول عمر این منابع.
* بررسی و ارزیابی اثر استراتژیك روش بهره برداری بر محیط زیست.
فارغ التحصیلان این دوره می توانند در بخش‌هی مختلف مربوط به تولید و بهره برداری در كشور مشغول به فعالیت شده و سبب كارایی و بازده بالاتر ین بخش از صنعت شوند و نقشی مؤثر در حل مشكلات فراروی تولید و بهره برداری از مخازن داشته باشند.
رشته مهندسی نفت (حفاری)
* ارزیابی فنی و اقتصادی روشهای حفاری و انتخاب و ارائه روش و عملیات مناسب حفاری و استخراج.
* طراحی تجهیزات حفاری و انجام عملیات در مناسب ترین شرایط.
* مقایسه فنی و اقتصادی عملیات و روش های متفاوت حفاری و ارائه طریق برای توانمندی تكنولوژی این زمینه صنعت نفت كشور.
* حفاظت و صیانت از تجهیزات حفاری و جلوگیری از هرزروی مصالح و امكانات.
* ارزیابی اثرات تكنولوژی حفاری و استخراج بر محیط زیست و ارائه راهكار جهت جلوگیری از آن.
فارغ التحصیلان این دوره می توانند در حوزه مطالعات و عملیات مهندسی حفاری چاههای نفت و گاز در كشور مشغول به فعالیت شوند و نقش خود را در بالا بردن بازده عملیات حفاری و تهیه برنامه های بهینه عملیاتی در این حوزه، به خوبی نمایان سازند.
رشته مهندسی نفت (مخازن)
* ارزیابی توزیع فشار و توجیه افت آن در مخزن و چگونگی كنترل آن.
* ارائه شرایط عملیاتی برای بهره برداری از مخزن با بكارگیری خصوصیات و رفتار مخزن.
* انتخاب و ارائه روش عملی افزایش برداشت از مخازن با احتساب ملاحظات فنی واقتصادی.
* ارزیابی عملیات بهره برداری و ارائه روش بهینه.
* مدیریت و صیانت از مخازن نفت و گاز.
* توانائی ارزیابی فنی – اقتصادی طرح ها و عملیات ازدیاد برداشت از مخازن و بهینه سازی آن.
* ارزیابی تأثیر روشهای ازدیاد برداشت از مخازن بر محیط زیست.
فارغ التحصیلان این دوره می توانند نقشی مؤثر در مطالعات و مدلسازی مخازن و استفاده از روشهای بهینه ازدیاد برداشت و بطور كلی مدیریت بهینه مخزن داشته باشند.
ین دانشگاه در ین رشته تحصیلی تا مقطع دكتری (با همكاری دانشگاه صنعتی شریف و پژوهشگاه صنعت نفت) فعالیت آموزشی و پژوهشی دارد. در ضمن در مقطع كارشناسی ارشد بصورت مستقل و همچنین بصورت مشترك (Dual Degree) با دانشگاههی معتبر بین المللی فعالیت دارد.
اکتشاف نفت در ایران
تاریخچه اكتشاف نفت در ایران با واگذاری امتیازات در اواخر دوره قاجاریه همراه است كه ورود به آن ازاهداف این مقدمه خارج است امادرهر صورت اقدامات عملی اكتشاف نفت از سال1280با عقدقرارداد "دارسی" آغاز و در خرداد 1287با كشف میدان نفتی مسجد سلیمان وارد مرحله عملی گردید. بابروز جنگ جهانی اول ركورد اكتشاف فراگیرشد و تا سال 1307 كه آغاز بحران اقتصادی جهانی بود جمعاًدو میدان نفتی دیگر یعنی هفتگل و نفت شهر كشف گردید.
از سال 1309 تا سال 1312 مناقشات ایران و شركت نفت بریتانیا ركودی دیگر بر روند اكتشاف وارد كرد ولی با تمام این احوال تا سال 1317 میدانهای بزرگی همچون نفت سفید، آغاجاری، پازنان و گچساران كشف شد. از سال 1318 تا سال 1327 بعلت وقوع جنگ جهانی دوم تنها میدان "لالی" كشف شد. كشف این میدان در سال 1327 اولین اكتشاف مخزن "بنگستان" بشمار می آید. از اسفند ماه 1329 تا 1333 تاریخ انعقاد قرارداد كنسرسیوم ركودی كامل بر اكتشاف حكم فرما بود. از سال 1333 تا سال 1337 كه فعالیت اكتشافی شركت های عامل نفت آغاز شد منجر به كشف میدان اهواز (آسماری و بنگستان) و مخزن بنگستان میدان آغاجاری گردید.
منبع: tebyan.net
حیات در كره زمین كه مدام در جنب و جوش و حركت است، بیشترین انرژی جنبشی، گرمایی و شیمیایی خود را از نفت می‌گیرد. در واقع به یاری این ماده حیاتی است كه كوچكترین موتور ماشین تا غول‌آساترین ناوگان‌های سنگین به حركت در می‌آید و هزاران نوع تولیدات و مصنوعات صنایع سنگین و جدید پتروشیمی، كودهای شیمیایی، فرآورده‌های دارویی، پارچه‌ها و الیاف مصنوعی، پلاستیك‌ها، چسب‌ها، فرآورده‌های بهداشتی و آرایشی و پوشش‌های استحفاظی ساخته می‌شود.
خوشبختانه كشور ما كه در دل خلیج نفت خیز فارس آرمیده است، به عنوان یكی از منابع و معادن بزرگ نفت و گاز جهان به شمار می‌رود. از همین رو تربیت نیرو انسانی متخصص و كارآمد برای بهره‌برداری درست و بهینه از این سرمایه خداداد و جوابگویی افراد به نیاز‌های آتی صنعت نفت كشور، بسیار ضروری است.
تعریف به طور کلی مهندسی نفت را می توان اینگونه تعریف کرد:
کشف یک مخزن نفتی به مهندسی اکتشاف، روش رسیدن به مخزن به مهندس استخراج شبیه سازی و تعیین فشار، دما و نوع مخزن به مهندس مخازن و نحوه بهره برداری از مخازن به مهندس بهره برداری از منابع نفت بازمیگردد.
گرایشها
مهندسی نفت در ظاهر یکی از گرایش‌های مهندسی شیمی می‌باشد این در حالی است که این رشته تقریباً مستقل از مهندسی شیمی می‌باشد. در جمهوری اسلامی ایران مهندسی نفت در چهار گرایش مختلف در دانشگاه صنعت نفت ندریس می‌شود:
رشته مهندسی نفت (اكتشاف)
این دوره كارشناسی یكی از گرایش هی رشته مهندسی نفت و یكی از دوره هی عالی فنی – مهندسی است كه هدف آن تربیت متخصصانی در زمینه اكتشاف نفت و مطالعات زمین شناسی ، ژئوفیزیكی، ژئوشیمیائی و امكان سنجی ازدیاد برداشت از مخازن می باشد.
این دوره عمدتاً بر دروس مهندسی زمین شناسی نفت، ژئوفیزیك، ژئوشیمی نفت، پتروفیزیك، مكانیك سیالات، ترمودینامیك مواد كانی و مكانیك سنگ و خاك و اصول مهندسی حفاری و بهره برداری از مخازن نفت مبتنی است.
نقش و توانائیهائی كه دانشجویان پس از فارغ التحصیلی در ین رشته كسب می كنند عبارتند از:
* آشنائی با دانش امروز زمین شناسی نفت و انجام مطالعات مربوطه و بهره گیری از نتایج حاصله.
* انجام آزمایشات و جمع آوری اطلاعات علمی و فنی مربوطه به ناحیه مورد اكتشاف و عملیات اكتشافی.
* انتخاب و یا تعیین مناسب و روش اكتشاف و اجرای آن با توجه به وضعیت زمین شناسی و شرایط محیطی و اقلیمی ناحیه موردنظر.
* طرح عملیات و تأمین تداركات و تلفیق برنامه هی مربوطه بری اجری بهینه عملیات اكتشافی موردنظر.
* برآورد فنی و اقتصادی طرح ها و عملیات اكتشاف.
* مدیریت موثر و صیانت تجهیزات بری مطالعات زمین شناسی، نقشه برداری و عملیات اكتشاف.
* مدیریت و صیانت از مخازن نفت اكتشافی و اعمال روشهای ازدیاد برداشت از جلوگیری از آلودگی و تخریب محیط زیستی با استفاده از مطالعات زمین شناسی و عملیات اكتشافی.
فارغ التحصیلان این دوره می توانند مطالعات و عملیات مهندسی زمین شناسی نفت، محاسبات و طراحی و تلفیق عملیات و اجزاء جانبی برنامه هی اكتشافی وزارت نفت را به عهده بگیرند. و نقش مؤثر خود را در عملی نمودن و اجرای بهینه برنامه های مطالعاتی و اكتشافی در تلفیق تداركات و طرح و چگونگی پیاده كردن برنامه هی اكتشافی آتی و استراتژیك صنعت نفت كشور ایفا كنند.
رشته مهندسی نفت (بهره برداری از منابع نفت)
* ارزیابی فنی-اقتصادی مخازن و تجهیزات آن.
* طرح و اجرای بهینه عملیات بهره برداری.
* تشخیص ویژگیها و چگونگی رفتار با چاههای گوناگون.
* توجیه و انتخاب روش مناسب برای بهره برداری و ازدیاد برداشت با توجه به شرایط فنی و اقتصادی.
* صیانت از منابع نفت و گاز و ارائه روش هی عملی بری افزایش طول عمر این منابع.
* بررسی و ارزیابی اثر استراتژیك روش بهره برداری بر محیط زیست.
فارغ التحصیلان این دوره می توانند در بخش‌هی مختلف مربوط به تولید و بهره برداری در كشور مشغول به فعالیت شده و سبب كارایی و بازده بالاتر ین بخش از صنعت شوند و نقشی مؤثر در حل مشكلات فراروی تولید و بهره برداری از مخازن داشته باشند.
رشته مهندسی نفت (حفاری)
* ارزیابی فنی و اقتصادی روشهای حفاری و انتخاب و ارائه روش و عملیات مناسب حفاری و استخراج.
* طراحی تجهیزات حفاری و انجام عملیات در مناسب ترین شرایط.
* مقایسه فنی و اقتصادی عملیات و روش های متفاوت حفاری و ارائه طریق برای توانمندی تكنولوژی این زمینه صنعت نفت كشور.
* حفاظت و صیانت از تجهیزات حفاری و جلوگیری از هرزروی مصالح و امكانات.
* ارزیابی اثرات تكنولوژی حفاری و استخراج بر محیط زیست و ارائه راهكار جهت جلوگیری از آن.
فارغ التحصیلان این دوره می توانند در حوزه مطالعات و عملیات مهندسی حفاری چاههای نفت و گاز در كشور مشغول به فعالیت شوند و نقش خود را در بالا بردن بازده عملیات حفاری و تهیه برنامه های بهینه عملیاتی در این حوزه، به خوبی نمایان سازند.
رشته مهندسی نفت (مخازن)
* ارزیابی توزیع فشار و توجیه افت آن در مخزن و چگونگی كنترل آن.
* ارائه شرایط عملیاتی برای بهره برداری از مخزن با بكارگیری خصوصیات و رفتار مخزن.
* انتخاب و ارائه روش عملی افزایش برداشت از مخازن با احتساب ملاحظات فنی واقتصادی.
* ارزیابی عملیات بهره برداری و ارائه روش بهینه.
* مدیریت و صیانت از مخازن نفت و گاز.
* توانائی ارزیابی فنی – اقتصادی طرح ها و عملیات ازدیاد برداشت از مخازن و بهینه سازی آن.
* ارزیابی تأثیر روشهای ازدیاد برداشت از مخازن بر محیط زیست.
فارغ التحصیلان این دوره می توانند نقشی مؤثر در مطالعات و مدلسازی مخازن و استفاده از روشهای بهینه ازدیاد برداشت و بطور كلی مدیریت بهینه مخزن داشته باشند.
ین دانشگاه در ین رشته تحصیلی تا مقطع دكتری (با همكاری دانشگاه صنعتی شریف و پژوهشگاه صنعت نفت) فعالیت آموزشی و پژوهشی دارد. در ضمن در مقطع كارشناسی ارشد بصورت مستقل و همچنین بصورت مشترك (Dual Degree) با دانشگاههی معتبر بین المللی فعالیت دارد.
اکتشاف نفت در ایران
تاریخچه اكتشاف نفت در ایران با واگذاری امتیازات در اواخر دوره قاجاریه همراه است كه ورود به آن ازاهداف این مقدمه خارج است امادرهر صورت اقدامات عملی اكتشاف نفت از سال1280با عقدقرارداد "دارسی" آغاز و در خرداد 1287با كشف میدان نفتی مسجد سلیمان وارد مرحله عملی گردید. بابروز جنگ جهانی اول ركورد اكتشاف فراگیرشد و تا سال 1307 كه آغاز بحران اقتصادی جهانی بود جمعاًدو میدان نفتی دیگر یعنی هفتگل و نفت شهر كشف گردید.
از سال 1309 تا سال 1312 مناقشات ایران و شركت نفت بریتانیا ركودی دیگر بر روند اكتشاف وارد كرد ولی با تمام این احوال تا سال 1317 میدانهای بزرگی همچون نفت سفید، آغاجاری، پازنان و گچساران كشف شد. از سال 1318 تا سال 1327 بعلت وقوع جنگ جهانی دوم تنها میدان "لالی" كشف شد. كشف این میدان در سال 1327 اولین اكتشاف مخزن "بنگستان" بشمار می آید. از اسفند ماه 1329 تا 1333 تاریخ انعقاد قرارداد كنسرسیوم ركودی كامل بر اكتشاف حكم فرما بود. از سال 1333 تا سال 1337 كه فعالیت اكتشافی شركت های عامل نفت آغاز شد منجر به كشف میدان اهواز (آسماری و بنگستان) و مخزن بنگستان میدان آغاجاری گردید.
منبع: tebyan.net
آخرین ویرایش توسط مدیر