الفانتیازیس (elephantiasis) یا فیلاریازیس لنفاوی (Lymphatic Filariasis)، یک بیماری منتقله توسط پشه است که توسط نوعی انگل یا کرم به نام بروگیا مالایی (Brugia malayi) ایجاد میشود.غدد لنفاوی در اثر بروگیا مالایی بسیار رشد میکنند و به عنوان پای فیلی شناخته میشوند.بر اساس آمار سازمان جهانی بهداشت این بیماری 120 میلیون نفر از مردم سراسر دنیا را آلوده کرده است و 40 میلیون نفر از آنها به سختی درگیر این بیماری هستند که بیشتر آنها در کشورهای در حال توسعه زندگی میکنند.حدود یک میلیارد نفر هم در 80 کشور جهان در معرض خطر بیماری هستند.
زمانی که پشه ی آلوده، شخص را نیش میزند، ممکن است این انگل یا کرم (تصویر روبرو) را به درون خون شخص تزریق کند.این انگل در مدت زمان کمی به سرعت تکثیر شده و در تمام رگهای خونی بدن فرد منتشر میشود و حتی ممکن است چندین سال در بدن فرد آلوده زندگی کنند.اغلب علایم این بیماری تا سال ها بعد از عفونت خود را بروز نمیدهند. همچنان که این انگل در رگهای خونی روی هم انباشته میشود، میتواند گردش و جریان خون را مختل کرده و در بافتهای اطراف، یک نوع مایع را تولید و روی هم انباشته کند.
اغلب علامت قابل رویت این بیماری، ورم بیش از اندازه پاهاست.این انگل میتواند برای سال ها در بدن میزبان ساکن شود و حتما موجب بیماری نمیشود، در حقیقت هر چه بیماری در فرد کمتر باشد، تعداد بیشتری کرم در جریان خون وی وجود خواهد داشت.انگل در غدد لنفاوی بدن فرد آلوده ساکن شده و موجب تورم و بدشکلی و رشد ناجور اندام ها و دستگاه تناسلی میشود.اگرچه درمان های موجود برای این بیماری موثر هستند، اما به دورههای درمانی طولانی نیاز است و پذیرش داروها توسط بیمار کم است که این موجب کاهش اثربخشی آنها میشود.این داروها سمی بوده و عوارض جانبی زیادی دارند و به علاوه مواردی از مقاومت دارویی گزارش شده است. همه اینها دلایلی برای نیاز به درمانهای جدید است.
یک سوم از افراد مبتلا به این بیماری در هندوستان، یک سوم آنها در آفریقا و بقیه افراد در شرق و جنوب شرق آسیا و آمریکای جنوبی و اقیانوس آرام زندگی می کنند.خوشبختانه این بیماری در ایران ، افغانستان ، تاجیکستان ترکمنستان ، ازبکستان ، آذربایجان ، عراق ، قزاقستان و کشورهای اروپایی مشاهده نشده است. البته مردم کشورهای پاکستان و کلیه کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس (کشورهای عربی) در معرض خطر این بیماری قرار دارند.بسیاری از مردم، با دیدن ظاهر این بیماران فکر می کنند که آنها سرطان دارند.مطالعات نشان می دهد که بیماران به ظاهر سالم نیز از نظر آسیب شناسی در معرض لطمات جبران ناپذیر کلیوی قرار دارند.این بیماری در درجه اول، بیماری افراد فقیر است. این بیماری باعث از کار افتادن و ناتوانی افراد مبتلا می گردد.الفانتیازیس بار سنگین اقتصادی بر دوش جامعه تحمیل می کند، به ویژه در فرم شدید بیماری که به حالت مزمن تبدیل شده باشد. منبع : سایت پزشکان بدون مرز
داروی این بیماری آنتى بيوتيك Doxicyclin هست که برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری نیز استفاده میشود.
داروهائى كه امروزه براى مقابله با اين بيمارى بكار گرفته ميشوند، اگر چه كرمهاى لوله اى جوان را ميكشند، اما به كرمهاى بالغ شده كه طول آنها تا ۷ سانتىمتر نيز ميرسد، آسيبى نميرسانند. پرفسور آخيم هورآوف Achim Hörauf متخصص پارازيتولوژى در دانشگاه بن، با كمك تيم پژوهشى خود و با همكارى كارشناسان ديگر در هامبورگ، ليورپول، تانزانيا و غنا، اخيرآ نتايج بررسىهاى انجام گرفته را منتشر ساخت. بر اساس اين مطالعات، در درون بدن كرمهاى لوله اى فيلاريوز، باكتريهائى زندگى ميكنند، كه براى ادامه حيات آن كرم، ضرورى اند. به اين ترتيب، زمانيكه آنتى بيوتيك Doxicyclin دوكسى سيكلين باكتريهاى مزبور را مورد حمله قرار ميدهد، كرمهاى فيلاريوز از بين ميروند. پرفسور هورآوف توضيح ميدهد:"ما اينرا در آزمايشات انجام گرفته بر روى جانوران، مورد مطالعه قرار داديم و به نتيجه اعجاب آور خوبى رسيديم. اين كرمها طى زمانى بسيار كوتاه از ميان رفتند و به اين ترتيب، ما پس از آن توانستيم، همين استراتژى درمانى را در مورد انسانها بكار گيريم."
تا كنون اين آنتى بيوتيك توانسته است كمك موثرى براى بيماران متعددى باشد. اما هنوز هم نميتوان همه بيماران مبتلا به الفانتيازيس را درمان كرد. لازم به تذكر است كه اين بيمارى، مسرى نيست اما، درمان كاملى براى آن وجود ندارد. زيرا، سيستم لنفى تخريب شده بدن بيمار، قابل ترميم نيست. براى پيشگيرى از ابتلا به اين بيمارى، ميتوان ممانعت از پشه زدگى را نام برد. در اين ميان، مطالعات انجام گرفته نشان داده اند كه، آنتى بيوتيك Doxicyclin همچنين ميتواند، بصورت پيشگيرانه و قبل از ابتلاى به اين بيمارى، مورد استعمال قرار گيرد.
[SUP][/SUP][SUP]*[/SUP][SUP]اگرچه درمان هاي موجود براي اين بيماري موثر هستند، اما به دورههاي درماني طولاني نياز است و پذيرش داروها توسط بيمار كم است كه اين موجب كاهش اثربخشي آنها ميشود.[/SUP]