تشبیه و اضافه ی تشبیهی/استعاره و اضافه ی استعاری

sabdeyazdan

New Member
ارسال ها
338
لایک ها
750
امتیاز
0
#1
سلام
احتمالا برای یه عده از دوستان این مشکل وجود داره که نمی تونن اضافه ی تشبیهی و استعاری رو از هم تشخیص بدن...توی این تاپیک به تفاوت های این اضافه ها و راه های تشخیصشون می پردازیم...برای این منظور ابتدا باید با مفهوم تشبیه و استعاره اشنا شویم:

تشبیه:ادعای همانندی میان دو چیز است.هر تشبیه 4 جز دارد:
1)مشبه:چیزی یا کسی که قصد مانند کردن آن را داریم
2)مشبه به:چیزی یا کسی که مشبه به آن مانند می شود
3)ادات تشبیه:واژه ای که نشان دهنده ی پیوند شباهت است
4)وجه شبه:ویژگی یا ویزگی های مشترک مشبه و مشبه به
مشبه و مشبه به اجزای اصلی تشبیه هستند اما ادات و وجه شبه می توانند حذف شوند.تشبیهی که فقط مشبه و مشبه به داشته باشد "تشبیه بلیغ" نام دارد و دو نوع دارد:
الف)اسنادی که در آن"مشبه" به "مشبه به"اسناد داده میشود:علم نور است
ب)اضافی(اضافه ی تشبیهی) که در آن یکی از طرفین تشبیه به دیگری اضافه می شود:درخت دوستی(دوستی به درخت تشبیه شده)-لب لعل(لب به لعل تشبیه شده)-مس وجود(وجود به مس تشبیه شده)

استعاره:از یک دیدگاه می توان گفت که استعاره به نوعی از تشبیه مشتق می شود و دو نوع دارد:
1)استعاره ی مصرحه:بیان مشبه به و اراده ی تمامی ارکان تشبیه.یعنی اگر یک تشبیه کامل داشته باشیم و همه ی اجزای آن به جز مشبه به را حذف کنیم یک استعاره ی مصرحه ساخته ایم.به این مثال توجه کنید:
بتی دارم که گرد گل ز سنبل سایه بان دارد بهار عارضش(اضافه تشبیهی) خطی به خون ارغوان(اضافه استعاری) دارد
بت:معشوق از لحاظ زیبایی به بت تشبیه شده
گل: چهره ی معشوق از نظر زیبایی و لطافت به گل تشبیه شده
سنبل: موی یار به لحاظ پیچ دار بودن به سنبل تشبیه شده

2)استعاره ی مکنیه:تشبیهی که ادات و "مشبه به" ان حذف شده و مشبه با یکی از ویژگی های مشبه به می آید:عشق باریده بود(عشق به بارانی تشبیه شده که می بارد)
استعاره مکنیه حالات خاصی هم دارد:
الف)اضافه استعاری:اگر مشبه و ویژگی "مشبه به" به صورت یک ترکیب اضافی بیاید اضافه ی استعاری ساخته می شود:کنگره ی عرش(عرش به کاخی تشبیه شده که کنگره دارد.ما کنگره را از کاخ قرض گرفته ایم(عاریه کردن) و به همراه عرش ترکیب کنگره ی عرش را ساخته ایم که اضافه استعاریست)
ب)تشخیص:استعاره ای که "مشبه به " آن انسان باشد:ای نسیم سحر ارامگه یار کجاست؟-گاه تنهایی صورتش را به پنجره می چسانید
برخی از اضافه های استعاری،تشخیص نیز هستند:دیده ی عقل(عقل به انسانی تشبیه شده که چشم دارد)

پ.ن:اصل مطالب و مثال ها از کتاب "آرایه های ادبی" سال سوم انسانی گرفته شده و شما هم برای اطلاعات و مثال ها یبیشتر می توانید به همین کتاب مراجعه کنید
 
بالا