اگر در یک مولکول مرکز بار منفی برمرکز بار مثبت منطبق نشود، آن مولکول قطبی است. چنین مولکولی یک دوقطبی تشکیل می دهد: یعنی دو بار مساوی و مخالف یکدیگر در فضا جا مانده اند. یک دوقطبی را اغلب با نماد → نشان می دهند. پیکان در جهت مثبت به منفی رسم می شود. این مولکول دارای گشتاور، µ، است که برابر مقدار بار ، e ، ضرب در فاصله ی d ، بین مراکز بارهاست:
µ = e × d
مقادیر گشتاورهای دوقطبی از این نظر برایمان جالب توجه اند که نمایانگر قطبیت نسبی مولکولهای گوناگون می باشند.
واقعیت این است که قطبیت بعضی از مولکولها، به علت داشتن پیوندهای قطبی است.
گشتاور دوقطبی مولکولهایی مانند Η₂، O₂، N₂، Cl₂ و Br₂ صفر است، یعنی غیرقطبی اند. بدیهی است که دو اتم مشابه در هر یک ازاین مولکولها، دارای الکترونگاتیوی های یکسانند و الکترون ها را به طور مساوی بین خود تقسیم می کنند؛ e برابر صفر و در نتیجه، µ نیز برابر صفر است.
گشتاورهای دوقطبی میتوانند اطلاعات با ارزشی درباره ی ساختمان مولکولها در اختیار بگذارند. برای مثال، هر ساختاری که کربن تترا کلرید را یک مولکول قطبی معرفی کند، باید، با تکیه بر گشتاور دوقطبی آن به تنهایی کنار گذاشته شود. از این رو، گشتاور دوقطبی، به عنوان گواه، ساختار چهار وجهی را برای کربن تترا کلرید تایید می کند.(با وجود این، گشتاور دوقطبی این ساختار را اثبات نمی کند، زیرا ساختارهای تخیلی دیگری نیز وجود دارند که این مولکول را غیر قطبی معرفی می کنند.)
گشتاور دوقطبی ترکیب ها هرگز اندازه گیری نشده اند. در مورد این اجسام، قطبیت آنها را باید از روی ساختار مولکولی شان پیش بینی کنیم. با تکیه بر اطلاعاتی که درباره ی الکترونگاتیوی اتم ها داریم، می توانیم قطبیت پیوندها را تخمین بزنیم؛ با تکیه بر اطلاعاتی که درباره ی زوایای پیوندی داریم، . همچنین با در نظر گرفتن جفت الکترون های غیر اشتراکی، می توانیم قطبیت مولکول ها را نیز تخمین بزنیم.
µ = e × d
مقادیر گشتاورهای دوقطبی از این نظر برایمان جالب توجه اند که نمایانگر قطبیت نسبی مولکولهای گوناگون می باشند.
واقعیت این است که قطبیت بعضی از مولکولها، به علت داشتن پیوندهای قطبی است.
گشتاور دوقطبی مولکولهایی مانند Η₂، O₂، N₂، Cl₂ و Br₂ صفر است، یعنی غیرقطبی اند. بدیهی است که دو اتم مشابه در هر یک ازاین مولکولها، دارای الکترونگاتیوی های یکسانند و الکترون ها را به طور مساوی بین خود تقسیم می کنند؛ e برابر صفر و در نتیجه، µ نیز برابر صفر است.
گشتاورهای دوقطبی میتوانند اطلاعات با ارزشی درباره ی ساختمان مولکولها در اختیار بگذارند. برای مثال، هر ساختاری که کربن تترا کلرید را یک مولکول قطبی معرفی کند، باید، با تکیه بر گشتاور دوقطبی آن به تنهایی کنار گذاشته شود. از این رو، گشتاور دوقطبی، به عنوان گواه، ساختار چهار وجهی را برای کربن تترا کلرید تایید می کند.(با وجود این، گشتاور دوقطبی این ساختار را اثبات نمی کند، زیرا ساختارهای تخیلی دیگری نیز وجود دارند که این مولکول را غیر قطبی معرفی می کنند.)
گشتاور دوقطبی ترکیب ها هرگز اندازه گیری نشده اند. در مورد این اجسام، قطبیت آنها را باید از روی ساختار مولکولی شان پیش بینی کنیم. با تکیه بر اطلاعاتی که درباره ی الکترونگاتیوی اتم ها داریم، می توانیم قطبیت پیوندها را تخمین بزنیم؛ با تکیه بر اطلاعاتی که درباره ی زوایای پیوندی داریم، . همچنین با در نظر گرفتن جفت الکترون های غیر اشتراکی، می توانیم قطبیت مولکول ها را نیز تخمین بزنیم.