همکاری بین‌المللی کشورها در تولید علم نانو

[m-farhadpour]

​

پایگاه اینترنتی استت نانو ‏‎(StatNano)‎‏ بتازگی در گزارشی سهم مشارکت کشورها در تولید علوم نانو را بر اساس شاخص «همکاری بین‌المللی» بررسی کرده است. ‏مطابق این گزارش همکاری بین‌المللی، راهبردی برای تسهیل شرایط جهت رسیدن به اهداف علمی است. ‏

[TABLE="width: 0"]
[TR]
[TH]
[/TH]
[TH]Country[/TH]
[TH]Nano Publication in 2012[/TH]
[TH]Share of international collaboration in nanoscience generation[/TH]
[/TR]
[TR]
[TD]1[/TD]
[TD]

China[/TD]
[TD]27896[/TD]
[TD]19.7[/TD]
[/TR]
[TR]
[TD]2[/TD]
[TD]

USA[/TD]
[TD]19585[/TD]
[TD]41.1[/TD]
[/TR]
[TR]
[TD]3[/TD]
[TD]

Germany[/TD]
[TD]6894[/TD]
[TD]58.55[/TD]
[/TR]
[TR]
[TD]4[/TD]
[TD]

South Korea[/TD]
[TD]6804[/TD]
[TD]30.9[/TD]
[/TR]
[TR]
[TD]5[/TD]
[TD]

Japan[/TD]
[TD]6635[/TD]
[TD]35.41[/TD]
[/TR]
[TR]
[TD]6[/TD]
[TD]

India[/TD]
[TD]6023[/TD]
[TD]24[/TD]
[/TR]
[TR]
[TD]7[/TD]
[TD]

France[/TD]
[TD]4759[/TD]
[TD]59.7[/TD]
[/TR]
[TR]
[TD]8[/TD]
[TD]

Iran[/TD]
[TD]3597[/TD]
[TD]17.3[/TD]
[/TR]
[TR]
[TD]9[/TD]
[TD]

UK[/TD]
[TD]3575[/TD]
[TD]65.7[/TD]
[/TR]
[TR]
[TD]10[/TD]
[TD]

Spain[/TD]
[TD]3400[/TD]
[TD]58.2[/TD]
[/TR]
[TR]
[TD]11[/TD]
[TD]

Italy[/TD]
[TD]3185[/TD]
[TD]52.9[/TD]
[/TR]
[TR]
[TD]12[/TD]
[TD]

Taiwan[/TD]
[TD]3057[/TD]
[TD]24.1[/TD]
[/TR]
[TR]
[TD]13[/TD]
[TD]

Russia[/TD]
[TD]2838[/TD]
[TD]38.9[/TD]
[/TR]
[TR]
[TD]14[/TD]
[TD]

Canada[/TD]
[TD]2578[/TD]
[TD]49.1[/TD]
[/TR]
[TR]
[TD]15[/TD]
[TD]

Australia[/TD]
[TD]2237[/TD]
[TD]60.1[/TD]
[/TR]
[TR]
[TD]16[/TD]
[TD]

Singapore[/TD]
[TD]1956[/TD]
[TD]54.1[/TD]
[/TR]
[TR]
[TD]17[/TD]
[TD]

Brazil[/TD]
[TD]1531[/TD]
[TD]36.4[/TD]
[/TR]
[TR]
[TD]18[/TD]
[TD]

Switzerland[/TD]
[TD]1528[/TD]
[TD]68.2[/TD]
[/TR]
[TR]
[TD]19[/TD]
[TD]

Poland[/TD]
[TD]1437[/TD]
[TD]46.1[/TD]
[/TR]
[TR]
[TD]20[/TD]
[TD]

Netherlands[/TD]
[TD]1316[/TD]
[TD]63.9[/TD]
[/TR]
[TR]
[TD]21[/TD]
[TD]

Sweden[/TD]
[TD]1223[/TD]
[TD]69.2[/TD]
[/TR]
[TR]
[TD]22[/TD]
[TD]

Turkey[/TD]
[TD]1037[/TD]
[TD]34.3[/TD]
[/TR]
[TR]
[TD]23[/TD]
[TD]

Belgium[/TD]
[TD]1018[/TD]
[TD]68.4[/TD]
[/TR]
[TR]
[TD]24[/TD]
[TD]

Malaysia[/TD]
[TD]915[/TD]
[TD]49.7[/TD]
[/TR]
[TR]
[TD]25[/TD]
[TD]

Saudi Arabia[/TD]
[TD]910[/TD]
[TD]78.7[/TD]
[/TR]
[TR]
[TD]26[/TD]
[TD]

Portugal[/TD]
[TD]788[/TD]
[TD]63.8[/TD]
[/TR]
[TR]
[TD]27[/TD]
[TD]

Mexico[/TD]
[TD]800[/TD]
[TD]56.3[/TD]
[/TR]
[TR]
[TD]28[/TD]
[TD]

Romania[/TD]
[TD]731[/TD]
[TD]45.6[/TD]
[/TR]
[TR]
[TD]29[/TD]
[TD]

Finland[/TD]
[TD]680[/TD]
[TD]67.9[/TD]
[/TR]
[TR]
[TD]30[/TD]
[TD]

Austria[/TD]
[TD]672[/TD]
[TD]71.2[/TD]
[/TR]
[/TABLE]


برای بررسی این شاخص، سایت‎ StatNano ‎با یک عبارت جستجوی ویژه و با استفاده از بانک اطلاعات ‏ISI Web of Knowledge، مقالات نانوی کشورهای ‏مختلف و میزان همکاری آنها را در سال 2012 استخراج کرده که نتایج آن در فهرستی که بر روی سایت منتشر شده، ‏ آمده است‎.‎

‏30‏‎ ‎کشور اول جهان از نظر تعداد مقالات ‎ ISI، تقریبا 82 درصد علوم‌نانو را در سال 2012 تولید کرده‌اند. در این فهرست،چین رتبه اول و آمریکا در مقام دوم قرار دارد. هر ‏چند چین بیشترین تعداد مقالات را در سال 2012 تولید کرده است اما یکی از کمترین مشارکت‌ها را در میان 30 کشور اول داشته است، به طوری که در میان 96 کشور ‏جهان از نظر مشارکت با 19.7 درصد مشارکت رتبه 93 را به خود اختصاص داده است. آمریکا نیز با 41.1 درصد، رتبه 83 را کسب کرده است. کره جنوبی که رتبه چهارم ‏را در تولید علم نانو دارد در بخش مشارکت با 30.9 درصد مشارکت رتبه 88 جهان را اشغال کرده است. به نظر می‌رسد کشورهای برتر در تولید علم، برای تولید علم ‏کمتر به مشارکت می‌پردازند در حالی که کشورهای ضعیف‌تر، تمایل بیشتری به همکاری دارند‎.‎‏ در میان 30 کشور اول تولید کننده علم همچنین، ایران با رتبه هشت در تولید علم نانو، کمترین سهم را در ‏مشارکت (17.3 درصد) داشته و بعد از آن به ترتیب چین، هند، تایوان و کره جنوبی قرار دارند.‏

بر اساس گزارش فوق، وجود مراکز تحقیقاتی مجهز و معتبر، موقعیت جغرافیایی، مجاورت جغرافیایی دو کشور و سابقه تاریخی تعامل کشورها می‌تواند به عنوان پارامترهای ‏موثر در مشارکت در زمینه تولید علوم نانو، بشمار آیند. بعنوان مثال در هر قاره یک یا چند کشور پیشرو در عرصه نانو وجود دارند که کشورهای دیگرآنها را به عنوان ‏همکار پروژه‌های تحقیقاتی خود انتخاب می‌کنند. همچنین سهولت رفت و آمد، نزدیک بودن فرهنگ و مشترکات فرهنگی و اجتماعی از جمله مزایای همکاری با یک ‏کشور همسایه است. مصداق بارز این موضوع در کشور آذربایجان دیده می‌شود که به دلیل همسایگی با ایران بیشترین همکاری را با ایران دارد. ‏

به نظر می‌رسد درصورتی‌که مسیر همکاری ایران با کشورهای دیگر هموار شود، ایران آمادگی مشارکت در تولید علوم نانو با دیگر کشورها را دارد. مصداق بارز این ‏موضوع کشور مالزی است که در سال‌های گذشته همکاری قابل توجهی با ایران داشته است. مالزی قوانین و مسیر تبادل دانشجو با ایران را هموار کرده است؛ ‏به‌طوری‌که مقصد تعداد زیادی از دانشجویان ایرانی شده است. این امر موجب شده تا ایران اولین گزینه مشارکت برای مالزی در تولید علوم نانو باشد.‏

علاقمندان می‌توانند برای مشاهده جداول مربوط به تعداد مقالات و رتبه کشورها به پایگاه اینترنتی Statnano مراجعه نمایند. شایان ذکر است بانک اطلاعات شاخص‌های فناوری نانو یکی از بانک‌های اطلاعات آماری در حوزه فناوری نانو در دنیاست و چشم انداز آن، تبدیل شدن به مرجع تحلیل وضعیت سیاست‌گذاری کشورها در علم، فناوری و نوآوری نانو و درگاهی برای تبادل نظرات تخصصی خبرگان سیاست‌گذاری علم و فناوری نانو است.