دانشمندان دانشگاه کمبریج اعلام کردند برای اولین بار درحال مطالعه بر روی سلولهای انسانی با DNA چهاررشتهای مواجه شدهاند. بر اساس گزارش BBC، این مولکول مشهور حیات، که کدهای ژنتیکی انسان را به همراه دارد، معمولا به شکل مارپیچی دورشتهای دیدهشده است. اما محققان کمبریج اعلام کردهاند مارپیچهای چهارگانه نیز درون سلولهای بدن انسان وجود دارند و به نوعی با سرطان در ارتباطند.
به اعتقاد این محققان کنترل ساختار DNA میتواند تکنیکهای نوینی را برای مبارزه با این بیماری ارائه کند زیرا به نظر میآید چنین ساختارهایی زمانی به وجود میآیند که سلول ژنوتیپ خاص یا حالتی خاص از نقص عملکردی دارد. محققان برای اثبات این وضعیت به مطالعات بیشتری نیاز دارند اما به گفته آنها استفاده از مولکولهای ترکیبی برای هدف گرفتن سلولهای ناقص میتواند راهکار مناسب و جالب توجهی برای کنترل بیماری سرطان مرتبط با این نوع از DNA باشد.
محققان در کمبریج نسخهای چهاررشته ای از مولکولی را دنبال میکنند که دانشمندان سالها است موفق به تولید نسخه دورشتهای آن در فضای آزمایشگاهی شدهاند. این مولکول چهار رشتهای چهارگانه G نامیده میشود که G برگرفته از نام گوانین، یکی از چهار گروه شیمیایی یا پایههایی است که رشتههای DNA را به یکدیگر وصل کرده و اطلاعات ژنتیکی را رمزگشایی میکند.
به نظر میآید چهارگانه G زمانی در DNA شکل میگیرد که مقادیر قابل توجهی گوانین در آن وجود داشته باشد. این اولین باری است که وجود مارپیچهای چهارگانه DNA در انسان به تایید رسیده است. برای رصد این مولکول،محققان پروتئینی به منظور ردیابی مارپیچهای چهارگانه در بدن انسان طراحی کرده و آن را به نشانگرهای فلورسنت وصل کردند. به این شکل مشخص شد که DNA های چهار رشتهای بیشتر در زمانی که به فاز S شهرت دارد، زمانی که یک سلول DNA خود را پیش از تقسیم شدن کپی میکند، به وجود میآیند.
به گفته محققان درصورتی که این نوع از DNA در ابتلا به انواعی از سرطانهایی که با جهشهای ژنتیکی مرتبط هستند، در ارتباط مستقیم باشند،ممکن است بتوان مولکولهای ترکیبی را برای مسدود کردن مسیر تکثیر سلولها در ریشه تومورهای سرطانی به وجود آورد.
به این مولکول، "چهار رشته ای جی" می گویند. بنابراین به نظر می رسد چهار رشته ای جی وقتی شکل می گیرد که میزان گوانین زیاد باشد.
این موضوع درمطالعه سرطان مهم است چون عامل سرطان معمولا ژن جهش یافته ای است که تکثیر دی ان ای را افزایش دهند.
توضیح تکمیلی پایگاه زیست شناسی ایران: "DNAی چهار رشته ای در انتهای کروموزوم و محل هایی که موسوم به تلومر وجود دارد و نقش این توالی حفاظت از DNA است. تلومر توالی های غنی از گوانین هستند که توسط آنزیم تلومراز ایجاد می شود. آنزیم تلومراز در حین تقسیم خاموش است و با هر بار تقسیم طول تلومر کوتاه تر شده و در نهایت منجر به مرگ سلول می شود. اگر در سلول سرطانی آنزیم تلومراز فعال باشد منجر با ساختن مداوم تلومر شده و سبب دوام بیشتر سلول در حین تقسیم و نا میرا شدن می شوند."
------------