[marq=right:da50d6f2aa]چند نكته درمورد روشهاي صحيح مطالعه[/marq:da50d6f2aa]
بارها شنيده ايم كه دانش آموز يا دانشجويي مي‌گويد :
« ديگرحال و حوصله خواندن اين كتاب را ندارم »
« آنقدرازاين كتاب خسته شده ام كه قابل گفتن نيست »
« هرچه‌قدر مي‌خوانم كمتر ياد مي‌گيرم »
« ده بار خواندم و تكرار كردم ولي بازهم ياد نگرفتم »
[align=justify:da50d6f2aa]به راستي مشكل چيست؟ آيا براي يادگيري درس واقعا" بايد 10 بار كتاب را خواند؟ آيا بايد دروس خود را پشت سر هم مرور كرد؟ و آيا بايد دهها بار درس را تكرار كرد تا يادگرفت ؟ مطمئنا" اگر چنين باشد ، مطالعه كاري سخت و طاقت فرسا است! اما واقعيت چيزي ديگر است.
واقعيت آن است كه اين گروه از فراگيران ، روش صحيح مطالعه را نمي‌دانند و متاسفانه در مدرسه و دانشگاه هم چيزي راجع به چگونه درس خواندن نمي‌آموزند. يادگيري و مطالعه، رابطه‌اي تنگاتنگ و مستقيم با يكديگر دارند، تا جايي كه مي‌توان اين دو را لازم و ملزوم يكديگر دانست. براي اينكه ميزان يادگيري افزايش يابد بايد قبل از هر چيز مطالعه‌اي فعال و پويا داشت .
شيوه صحيح مطالعه ،چهار مزيت عمده زير را به دنبال دارد:
1- زمان مطالعه را كاهش ميدهد.
2- ميزان يادگيري را افزايش ميدهد .
3- مدت نگهداري مطالب در حافظه را طولاني‌تر مي‌كند.
4- به خاطر سپاري اطلاعات را آسان‌تر مي‌سازد.
براي داشتن مطالعه‌اي فعال و پويا نوشتن نكات مهم همراه با روخواني ( نه لزوما درحين خواندن ) ضروري است تابراي مرور مطالب، نيازي به دوباره خواني كل كتاب نباشد و بتوانيد در زماني كوتاه از روي يادداشتهاي خود مطالب رامرور كنيد.
يادداشت برداري ، بخشي مهم و حساس از مطالعه است كه بايد به آن توجهي خاص داشت چون موفقيت شما را تا حدودي زياد تضمين خواهد كرد و مدت زمان لازم براي يادگيري را كاهش خواهد داد. خواندن بدون يادداشت برداري يك علت مهم فراموشي است.
شش روش معمول مطالعه براي دانش‌آموزان:
1-خواندن بدون نوشتن:
روش نادرست مطالعه است . مطالعه فرآيندي فعال و پويا است وبراي نيل به اين هدف بايد از تمام حواس خود براي درك صحيح مطالب استفاده كرد. بايد با چشمان خود مطالب را خواند، بايد در زمان مورد نياز مطالب را بلند بلند ادا كرد و نكات مهم را يادداشت كرد تا هم با مطالب مورد مطالعه درگير شده و حضوري فعال و همه جانبه در يادگيري داشت و هم در هنگام مورد نياز ، خصوصا" قبل از امتحان ، بتوان از روي نوشته ها مرور كرد و خيلي سريع مطالب مهم را مجددا" به خاطر سپرد.
2- خط كشيدن زير نكات مهم:
اين روش شايد نسبت به روش قبلي بهتر است ولي روش كاملي براي مطالعه نيست چرا كه در اين روش بعضي از افراد بجاي آنكه تمركز و توجه بروي يادگيري و درك مطالب داشته باشند ذهنشان معطوف به خط كشيدن زير نكات مهم مي‌گردد. حداقل روش صحيح خط كشيدن زير نكات مهم به اين صورت است كه ابتدا مطالب را بخوانند و مفهوم را كاملا" درك كنند و سپس زير نكات مهم خط بكشند نه آنكه در كتاب به دنبال نكات مهم بگردند تا زير آن را خط بكشند.
3- حاشيه نويسي:
اين روش نسبت به دو روش قبلي بهتر است ولي باز هم روشي كامل براي درك عميق مطالب و خواندن كتب درسي نيست ولي مي‌تواند براي يادگيري مطالبي كه از اهميتي چندان برخوردار نيستند مورد استفاده قرار گيرد.
4- خلاصه نويسي:
در اين روش شما مطالب را مي‌خوانيد و آنچه را كه درك كرده‌ايد به صورت خلاصه به روي دفتري يادداشت مي كنيد. اين روش براي مطالعه مناسب است و از روشهاي قبلي بهتر مي باشد چرا كه در اين روش ابتدا مطالب را درك كرده سپس آنها را يادداشت مي كنيد اما باز هم بهترين روش براي خواندن نيست.
5- كليد برداري:
كليد برداري روشي بسيار مناسب براي خواندن و نوشتن نكات مهم است. در اين روش شما بعد از درك مطالب ، به صورت كليدي نكات مهم را يادداشت مي كنيد. در واقع كلمه‌ي كليدي كوتاهترين، راحتترين ،بهترين وپرمعني‌ترين كلمه اي است كه با ديدن آن، مفهوم جمله تداعي شده و به خاطر آورده مي‌شود.
6- خلاقيت و طرح شبكه اي مغز:
اين روش بهترين شيوه براي يادگيري خصوصا" فراگيري مطالب درسي است. در اين روش شما مطالب را مي‌خوانيد بعد از درك حقيقي آنها نكات مهم را به زبان خودتان و بصورت كليدي يادداشت مي كنيد و سپس كلمات كليدي را بروي طرح شبكه‌اي مغز مي‌نويسید. در واقع نوشته هاي خود را به بهترين شكل ممكن سازماندهي مي كنيد و نكات اصلي و فرعي را مشخص مي كنيد تا در دفعات بعد به جاي دوباره خواني كتاب ، فقط به طرح شبكه اي مراجعه كرده وبا ديدن كلمات كليدي نوشته شده بروي طرح شبكه اي مغز ، آنها را خيلي سريع مرور كنيد. اين روش درصد موفقيت تحصيلي شما را تا حدود بسيار زيادي افزايش مي دهد و درس خواندن را بسيار آسان مي كند. و بازده مطالعه را افزايش ميدهد.
[marq=right:da50d6f2aa]شرايط مناسب برای مطالعه [/marq:da50d6f2aa]
شرايط مطالعه ، مواردي هستند كه با دانستن ، به كارگيري و يا فراهم نمودن آنها، مي توان مطالعه اي مفيدتر با بازدهي بالاتر داشت و در واقع اين شرايط به شما مي آموزند كه قبل از شروع مطالعه چه اصولي را به كار گيريد، در حين مطالعه چه مواردي را فراهم سازيد و چگونه به اهداف مطالعاتي خود برسيد و با دانستن آنها مي توانيد با آگاهي بيشتري درس خواندن را آغاز كنيد و مطالعه اي فعالتر داشته باشيد:
1- آغاز درست: براي موفقيت در مطالعه بايد درست آغاز كنيد، یعنی تصمیم بگیرید که اکنون وقت مطالعه است.
2- برنامه ريزي: يكي از عوامل اصلي موفقيت ، داشتن برنامه منظم است، یعنی میزان مطالب برای یک دوره ی مطالعه را مشخص کنید.
3- نظم و ترتيب: اساس هر سازماني (از جمله مغز شما) به نظم آن بستگي دارد پس ترتیب مطالعات خود را منطقی بچینید.
4-حفظ آرامش: آرامش ضمير ناخود آگاه را فعال مي كند.
5- استفاده صحيح از وقت
6- سلامتي و تندرستي: عقل سالم در بدن سالم است پس به ورزش و سلامت اعضای بدن خود اهمیت بدهید.
7- تغذيه مناسب: تغذيه صحيح نقش مهمي در سلامتي دارد.
8- دوري از مشروبات الكلي: مصرف مشروبات الكلي موجب ضعف حافظه مي شود .
9- خواب كافي: خواب مفید قدرت فراگيري و حافظه را تقويت مي كند.
10 –درك مطلب: آنچه در حافظه بلند مدت باقي مي ماند، مفهوم است پس از حفظ کردن تنها بپرهیزید.
چند توصيه مهم كه بايدفراگيران علم از آن مطلع باشند.
1- حداكثر زماني كه افراد مي توانند فكر خود را بروي موضوعي متمركز كنند بيش از 30 دقيقه نيست ، يعني بايد سعي شود حدود 30 دقيقه بروي يك مطلب تمركز نمود و يا مطالعه داشت و حدود 10 الي 15 دقيقه استراحت نمود سپس مجددا" با همين روال شروع به مطالعه كرد.
2- پيش از مطالعه از صرف غذاهاي چرب و سنگين خودداري كنيد. و چند ساعت پس از صرف غذا مطالعه نمائيد چون پس از صرف غذاي سنگين بيشتر جريان خون متوجه دستگاه گوارش مي شود تا به هضم و جذب غذا كمك كند و لذا خونرساني به مغز كاهش مي يابد و از قدرت تفكر و تمركز كاسته مي شود . از مصرف الكل و دارو هم خودداري فرمائيد همچنين غذاهاي آردي مثل نان و قندي قدرت ادراك و تمركز را كم مي كند نوشابه هاي گازدار نیز همین اثر را دارند.
3- ذهن آدمي با هوش است اگر يادداشت برداريد خود را راحت از حفظ و بياد سپاري مطالب مي كند و نيز همزمان نمي توانيد هم مطلبي را بنويسيد و هم گوش دهيد . پس در حين مطالعه لطفا" يادداشت برداري ننمائيد. [/align:da50d6f2aa]
[align=left:da50d6f2aa]
[/align:da50d6f2aa]
بارها شنيده ايم كه دانش آموز يا دانشجويي مي‌گويد :
« ديگرحال و حوصله خواندن اين كتاب را ندارم »
« آنقدرازاين كتاب خسته شده ام كه قابل گفتن نيست »
« هرچه‌قدر مي‌خوانم كمتر ياد مي‌گيرم »
« ده بار خواندم و تكرار كردم ولي بازهم ياد نگرفتم »
[align=justify:da50d6f2aa]به راستي مشكل چيست؟ آيا براي يادگيري درس واقعا" بايد 10 بار كتاب را خواند؟ آيا بايد دروس خود را پشت سر هم مرور كرد؟ و آيا بايد دهها بار درس را تكرار كرد تا يادگرفت ؟ مطمئنا" اگر چنين باشد ، مطالعه كاري سخت و طاقت فرسا است! اما واقعيت چيزي ديگر است.
واقعيت آن است كه اين گروه از فراگيران ، روش صحيح مطالعه را نمي‌دانند و متاسفانه در مدرسه و دانشگاه هم چيزي راجع به چگونه درس خواندن نمي‌آموزند. يادگيري و مطالعه، رابطه‌اي تنگاتنگ و مستقيم با يكديگر دارند، تا جايي كه مي‌توان اين دو را لازم و ملزوم يكديگر دانست. براي اينكه ميزان يادگيري افزايش يابد بايد قبل از هر چيز مطالعه‌اي فعال و پويا داشت .
شيوه صحيح مطالعه ،چهار مزيت عمده زير را به دنبال دارد:
1- زمان مطالعه را كاهش ميدهد.
2- ميزان يادگيري را افزايش ميدهد .
3- مدت نگهداري مطالب در حافظه را طولاني‌تر مي‌كند.
4- به خاطر سپاري اطلاعات را آسان‌تر مي‌سازد.
براي داشتن مطالعه‌اي فعال و پويا نوشتن نكات مهم همراه با روخواني ( نه لزوما درحين خواندن ) ضروري است تابراي مرور مطالب، نيازي به دوباره خواني كل كتاب نباشد و بتوانيد در زماني كوتاه از روي يادداشتهاي خود مطالب رامرور كنيد.
يادداشت برداري ، بخشي مهم و حساس از مطالعه است كه بايد به آن توجهي خاص داشت چون موفقيت شما را تا حدودي زياد تضمين خواهد كرد و مدت زمان لازم براي يادگيري را كاهش خواهد داد. خواندن بدون يادداشت برداري يك علت مهم فراموشي است.
شش روش معمول مطالعه براي دانش‌آموزان:
1-خواندن بدون نوشتن:
روش نادرست مطالعه است . مطالعه فرآيندي فعال و پويا است وبراي نيل به اين هدف بايد از تمام حواس خود براي درك صحيح مطالب استفاده كرد. بايد با چشمان خود مطالب را خواند، بايد در زمان مورد نياز مطالب را بلند بلند ادا كرد و نكات مهم را يادداشت كرد تا هم با مطالب مورد مطالعه درگير شده و حضوري فعال و همه جانبه در يادگيري داشت و هم در هنگام مورد نياز ، خصوصا" قبل از امتحان ، بتوان از روي نوشته ها مرور كرد و خيلي سريع مطالب مهم را مجددا" به خاطر سپرد.
2- خط كشيدن زير نكات مهم:
اين روش شايد نسبت به روش قبلي بهتر است ولي روش كاملي براي مطالعه نيست چرا كه در اين روش بعضي از افراد بجاي آنكه تمركز و توجه بروي يادگيري و درك مطالب داشته باشند ذهنشان معطوف به خط كشيدن زير نكات مهم مي‌گردد. حداقل روش صحيح خط كشيدن زير نكات مهم به اين صورت است كه ابتدا مطالب را بخوانند و مفهوم را كاملا" درك كنند و سپس زير نكات مهم خط بكشند نه آنكه در كتاب به دنبال نكات مهم بگردند تا زير آن را خط بكشند.
3- حاشيه نويسي:
اين روش نسبت به دو روش قبلي بهتر است ولي باز هم روشي كامل براي درك عميق مطالب و خواندن كتب درسي نيست ولي مي‌تواند براي يادگيري مطالبي كه از اهميتي چندان برخوردار نيستند مورد استفاده قرار گيرد.
4- خلاصه نويسي:
در اين روش شما مطالب را مي‌خوانيد و آنچه را كه درك كرده‌ايد به صورت خلاصه به روي دفتري يادداشت مي كنيد. اين روش براي مطالعه مناسب است و از روشهاي قبلي بهتر مي باشد چرا كه در اين روش ابتدا مطالب را درك كرده سپس آنها را يادداشت مي كنيد اما باز هم بهترين روش براي خواندن نيست.
5- كليد برداري:
كليد برداري روشي بسيار مناسب براي خواندن و نوشتن نكات مهم است. در اين روش شما بعد از درك مطالب ، به صورت كليدي نكات مهم را يادداشت مي كنيد. در واقع كلمه‌ي كليدي كوتاهترين، راحتترين ،بهترين وپرمعني‌ترين كلمه اي است كه با ديدن آن، مفهوم جمله تداعي شده و به خاطر آورده مي‌شود.
6- خلاقيت و طرح شبكه اي مغز:
اين روش بهترين شيوه براي يادگيري خصوصا" فراگيري مطالب درسي است. در اين روش شما مطالب را مي‌خوانيد بعد از درك حقيقي آنها نكات مهم را به زبان خودتان و بصورت كليدي يادداشت مي كنيد و سپس كلمات كليدي را بروي طرح شبكه‌اي مغز مي‌نويسید. در واقع نوشته هاي خود را به بهترين شكل ممكن سازماندهي مي كنيد و نكات اصلي و فرعي را مشخص مي كنيد تا در دفعات بعد به جاي دوباره خواني كتاب ، فقط به طرح شبكه اي مراجعه كرده وبا ديدن كلمات كليدي نوشته شده بروي طرح شبكه اي مغز ، آنها را خيلي سريع مرور كنيد. اين روش درصد موفقيت تحصيلي شما را تا حدود بسيار زيادي افزايش مي دهد و درس خواندن را بسيار آسان مي كند. و بازده مطالعه را افزايش ميدهد.
[marq=right:da50d6f2aa]شرايط مناسب برای مطالعه [/marq:da50d6f2aa]
شرايط مطالعه ، مواردي هستند كه با دانستن ، به كارگيري و يا فراهم نمودن آنها، مي توان مطالعه اي مفيدتر با بازدهي بالاتر داشت و در واقع اين شرايط به شما مي آموزند كه قبل از شروع مطالعه چه اصولي را به كار گيريد، در حين مطالعه چه مواردي را فراهم سازيد و چگونه به اهداف مطالعاتي خود برسيد و با دانستن آنها مي توانيد با آگاهي بيشتري درس خواندن را آغاز كنيد و مطالعه اي فعالتر داشته باشيد:
1- آغاز درست: براي موفقيت در مطالعه بايد درست آغاز كنيد، یعنی تصمیم بگیرید که اکنون وقت مطالعه است.
2- برنامه ريزي: يكي از عوامل اصلي موفقيت ، داشتن برنامه منظم است، یعنی میزان مطالب برای یک دوره ی مطالعه را مشخص کنید.
3- نظم و ترتيب: اساس هر سازماني (از جمله مغز شما) به نظم آن بستگي دارد پس ترتیب مطالعات خود را منطقی بچینید.
4-حفظ آرامش: آرامش ضمير ناخود آگاه را فعال مي كند.
5- استفاده صحيح از وقت
6- سلامتي و تندرستي: عقل سالم در بدن سالم است پس به ورزش و سلامت اعضای بدن خود اهمیت بدهید.
7- تغذيه مناسب: تغذيه صحيح نقش مهمي در سلامتي دارد.
8- دوري از مشروبات الكلي: مصرف مشروبات الكلي موجب ضعف حافظه مي شود .
9- خواب كافي: خواب مفید قدرت فراگيري و حافظه را تقويت مي كند.
10 –درك مطلب: آنچه در حافظه بلند مدت باقي مي ماند، مفهوم است پس از حفظ کردن تنها بپرهیزید.
چند توصيه مهم كه بايدفراگيران علم از آن مطلع باشند.
1- حداكثر زماني كه افراد مي توانند فكر خود را بروي موضوعي متمركز كنند بيش از 30 دقيقه نيست ، يعني بايد سعي شود حدود 30 دقيقه بروي يك مطلب تمركز نمود و يا مطالعه داشت و حدود 10 الي 15 دقيقه استراحت نمود سپس مجددا" با همين روال شروع به مطالعه كرد.
2- پيش از مطالعه از صرف غذاهاي چرب و سنگين خودداري كنيد. و چند ساعت پس از صرف غذا مطالعه نمائيد چون پس از صرف غذاي سنگين بيشتر جريان خون متوجه دستگاه گوارش مي شود تا به هضم و جذب غذا كمك كند و لذا خونرساني به مغز كاهش مي يابد و از قدرت تفكر و تمركز كاسته مي شود . از مصرف الكل و دارو هم خودداري فرمائيد همچنين غذاهاي آردي مثل نان و قندي قدرت ادراك و تمركز را كم مي كند نوشابه هاي گازدار نیز همین اثر را دارند.
3- ذهن آدمي با هوش است اگر يادداشت برداريد خود را راحت از حفظ و بياد سپاري مطالب مي كند و نيز همزمان نمي توانيد هم مطلبي را بنويسيد و هم گوش دهيد . پس در حين مطالعه لطفا" يادداشت برداري ننمائيد. [/align:da50d6f2aa]
[align=left:da50d6f2aa]
