آزمایشگاه سرن
- ارسال ها
- 56
- لایک ها
- 2
- امتیاز
- 0
خوب من یه کم....دربارش میدونم...که از نت خوندم و همچنین.....هفته ی پیش تو برنامه ی آسمان
شب داشتن دربارش صحبت میکردن(حتما بهتون توصیه میکنم که 2 شنبه ها دورو ور ساعت 21تا22(دقیق نمیدونم)
این برنامه رو تماشا کنین....(اطلاعات خوبی گیرتون میاد)
این آزمایشگاه.......100 متر زیر زمین در مدت 12_13 سال ساخته شده....که 5 سال پیش ساختش تموم شده
و همون طور که میدونین پارسال هم یه اشکال کوچیک پیدا کرده بود که باعث شد.....بعد اولین ازمایشی که اونجا انجرا شد
به مدت تقریبا یک سال آزمایش ها متوقف شن...تا اشکال کوچیک...رفع شه....!!!(اشکال این بود که یکی از آهنربا های آزمایشگاه نشت کرده بود)
تو این آزمایشگاه هدفشون اینه که با برخورد دادن پروتون ها به یکدیگه.....ذرات بنیادی رو که به نظر دانشمندان وجود دارن
(کوچکترین ذرات رو بیابن وببینن که کوچک ترین ذره خودش از انرژی به وجود اومده....یا.......؟؟؟که یافتن
پاسخ این پرسش باعث میشه...خیلی مطالب...درباره ی جهان فهمیده شه.....(که یه کم مربوط به خداشناسی و این ها هم میشه.....)و همچنین این که نقطه ی آغازین وجود جهان رو میخون بدونن که چیه؟؟؟و چه جوری بوده؟
(2،3 تا دانشمند و محقق ایرانی هم تو این آزمایشگاه فعالیت میکنن)(و یه قسمتی از این ازمایشگاه رو
که خیلی هم حساسه(قسمتی از دستگاه ثبت کننده )رو ساختن)....
این آزمایشگاه خودش از چند تا آزمایشگاه دیگه تشکیل شده.....که زیر مجموعه ی ازمایشگاه بزرگن و دو
تونل خلا 27 کیلومتری تو این آزمایشگاه هست که تو این تونل ها پروتون ها رو با شتاب دهنده ها(ابر اهنربا ها)
شتاب میدن....به صورتی که سرعت اونا به 99.999999.....% سرعت نور میرسه...
تو یه نقطه دو پروتونی که به طرف هم برای برخورد شتاب گرفتن برخورد میکنن که از این برخورد (با انرژی بسیار زیاد)
ذرات زیادی تشکیل میشه...که فقط یکی از اینا هدف دانشمنداست.....پس جداسازی و پیدا کردن این ذره بسیار سخت خواهد بود و
وقت و دقت زیادی میخواد...و همچنین احتمال این که این دو پروتون تو تونل به هم برخورد کنن هم بسار کمه....
پس برای این که دانشمندابه خواستهشون برسن و همچنین به مقدار کافی از ذرات مجهول داشته باشن...
تا بتونن فرضیاتشون رو ثابت کنن به وقت زیادی نیاز دارن....یعنی این کار چندین سال طول خوهد کشد(یه مثال خوب برا
پیدا کردن ذره ی مجهول مورد نظر از میان ذرات ایجاد شده...اینه که شما تصور کنین میخواین از یه ساختمون
25 طبقه که همه ی طبقه ها کاملا از CD پر شدن.......یه ملودی مورد نظر خودتون رو پیدا کنین)
و........
شب داشتن دربارش صحبت میکردن(حتما بهتون توصیه میکنم که 2 شنبه ها دورو ور ساعت 21تا22(دقیق نمیدونم)
این برنامه رو تماشا کنین....(اطلاعات خوبی گیرتون میاد)
این آزمایشگاه.......100 متر زیر زمین در مدت 12_13 سال ساخته شده....که 5 سال پیش ساختش تموم شده
و همون طور که میدونین پارسال هم یه اشکال کوچیک پیدا کرده بود که باعث شد.....بعد اولین ازمایشی که اونجا انجرا شد
به مدت تقریبا یک سال آزمایش ها متوقف شن...تا اشکال کوچیک...رفع شه....!!!(اشکال این بود که یکی از آهنربا های آزمایشگاه نشت کرده بود)
تو این آزمایشگاه هدفشون اینه که با برخورد دادن پروتون ها به یکدیگه.....ذرات بنیادی رو که به نظر دانشمندان وجود دارن
(کوچکترین ذرات رو بیابن وببینن که کوچک ترین ذره خودش از انرژی به وجود اومده....یا.......؟؟؟که یافتن
پاسخ این پرسش باعث میشه...خیلی مطالب...درباره ی جهان فهمیده شه.....(که یه کم مربوط به خداشناسی و این ها هم میشه.....)و همچنین این که نقطه ی آغازین وجود جهان رو میخون بدونن که چیه؟؟؟و چه جوری بوده؟
(2،3 تا دانشمند و محقق ایرانی هم تو این آزمایشگاه فعالیت میکنن)(و یه قسمتی از این ازمایشگاه رو
که خیلی هم حساسه(قسمتی از دستگاه ثبت کننده )رو ساختن)....
این آزمایشگاه خودش از چند تا آزمایشگاه دیگه تشکیل شده.....که زیر مجموعه ی ازمایشگاه بزرگن و دو
تونل خلا 27 کیلومتری تو این آزمایشگاه هست که تو این تونل ها پروتون ها رو با شتاب دهنده ها(ابر اهنربا ها)
شتاب میدن....به صورتی که سرعت اونا به 99.999999.....% سرعت نور میرسه...
تو یه نقطه دو پروتونی که به طرف هم برای برخورد شتاب گرفتن برخورد میکنن که از این برخورد (با انرژی بسیار زیاد)
ذرات زیادی تشکیل میشه...که فقط یکی از اینا هدف دانشمنداست.....پس جداسازی و پیدا کردن این ذره بسیار سخت خواهد بود و
وقت و دقت زیادی میخواد...و همچنین احتمال این که این دو پروتون تو تونل به هم برخورد کنن هم بسار کمه....
پس برای این که دانشمندابه خواستهشون برسن و همچنین به مقدار کافی از ذرات مجهول داشته باشن...
تا بتونن فرضیاتشون رو ثابت کنن به وقت زیادی نیاز دارن....یعنی این کار چندین سال طول خوهد کشد(یه مثال خوب برا
پیدا کردن ذره ی مجهول مورد نظر از میان ذرات ایجاد شده...اینه که شما تصور کنین میخواین از یه ساختمون
25 طبقه که همه ی طبقه ها کاملا از CD پر شدن.......یه ملودی مورد نظر خودتون رو پیدا کنین)
و........
منم می بینمش از اینکه به نکته اخر برنامش یعنی اگه از دیدن این برنامه خوشتون میاد ان را به دوستانتان پیشنهاد کنید اشاره کردید ممنون
خوب راستی بین سه کشور فرانسه اتریش و سوئیس هم هستش
و اما من شنیدم که به 100% یعنی همان سرعت نور می خوان شتاب بده
که یکی از هدفهای مهمشون اینه میخوان نسبیت انیشتینم ثابت کنن البته فکر کنم اصلی ترینش باشه یعنی یه جوری اخرای علم فیزیک
در مورد هزینشم که می دونین سر به فلک کشیدس
در کل ممنونم فکر نکنم چیزی بیشتر از برنامه اسمان شب گفته باشین در ضمن اگه سایت یا مقاله ای هم در این رابطه دارین ما طالبیم
خوب راستی بین سه کشور فرانسه اتریش و سوئیس هم هستش
و اما من شنیدم که به 100% یعنی همان سرعت نور می خوان شتاب بده
که یکی از هدفهای مهمشون اینه میخوان نسبیت انیشتینم ثابت کنن البته فکر کنم اصلی ترینش باشه یعنی یه جوری اخرای علم فیزیک
در مورد هزینشم که می دونین سر به فلک کشیدس
در کل ممنونم فکر نکنم چیزی بیشتر از برنامه اسمان شب گفته باشین در ضمن اگه سایت یا مقاله ای هم در این رابطه دارین ما طالبیم
بزرگترين آزمايشگاه فيزيكي جهان سرانجام توانست اصلي ترينوظيفه خود يعني برخورد دو ذره پروتون با يكديگر را عملي ساخته و موجي ازهيجان و اميد را در دل فيزيكداناني كه بي صبرانه در انتظار چنين لحظه ايبودند به وجود آورد.
مهندسين ناظر برخورد دهنده بزرگ هادرون (LHC) سرانجام توانستند براي اولينبار شاهد برخورد دو پروتون در اين برخورد دهنده عظيم باشند. اين دو پروتوندر عمق 100 متري زير مرز فرانسه و سوئيس توسط هزار و 200 مغناطيس ابررسانادر جهت مخالف يكديگر هدايت شده و با يكديگر برخورد كردند.
اين رويداد از نظر دانشمنداني كه در اين آزمايشگاه بزرگ مشغول به كارنددستاوردي بزرگ به شمار مي رود. اين برخورد كم انرژي كه با هدف آشكار ساختنرازهاي كيهاني صورت گرفته است، پس از تابش دو پروتون به صورت همزمان و دردو جهت مخالف در تونل 27 كيلومتري برخورد دهنده هادرون رخ داد.
برخورد دهنده بزرگ هادرون كه توسط سازمان مطالعات اتمي اروپا، سرن راهاندازي شده است بزرگترين ماشين آزمايشگاهي جهان به شمار مي رود و مي تواندشرايطي مشابه آنچه چند ميلي ثانيه پس از انفجار بزرگ در جهان رخ داد راشبيه سازي كند. دانشمندان در اين آزمايشگاه به جستجوي نشانه هايي از بوزونهيگز، ذره اي زير اتمي كه در درك درست از فيزيك بسيار حياتي به شمار ميرود، خواهند بود.
LHC سرانجام توانست برخورد دو ذره پروتون با یکدیگر را عملی ساختهو موجی از هیجان را در دل فیزیکدانانی که بی صبرانه در انتظار چنین لحظهای بودند به وجود آورد...
دانشمندان پيش از اين از عملكرد مطلوب دستگاه و سرعت عملآن پس از فعال سازي مجدد ابراز خرسندي كرده بودند. رالف هيور مدير كل سرناز سرعت بالا در دستيابي به برخورد دو ذره ابراز خوشحالي كرده و از آن بهعنوان دستاوردي بزرگ و ارزشمند ياد مي كند. به گفته وي با اين حال بايد بهآينده نيز چشم دوخت زيرا تا آغاز برنامه فيزيكي اصلي برخورد دهنده بزرگهادرون راه طولاني در پيش است.
جيزم گيليز مدير ارتباطات سرن اعلام كرد اولين برخورد پروتونها درست زمانيصورت گرفت كه كنفرانس خبري به منظور بررسي عملكرد ماشين پس از فعال سازيدر حال برگزاري بود. ردياب اطلس هادرون اولين رديابي بود كه حضورپروتونهاي كانديداي برخورد را به ثبت رساند و پس از آن دو ردياب آليس وLHCb با فاصله چند 10 دقيقه موفق به مشاهده اين پروتونها شدند. سپساپراتورها پرتوهاي پروتون را به منظور ايجاد برخورد با يكديگر انطباق دادهو سرانجام دو پروتون با يكديگر برخورد كردند.
مهندسين سرن برخورد دهنده بزرگ هادرون را عصر روز جمعه پس از 14 ماهخاموشي به دليل انجام تعميرات براي دومين بار فعال سازي كردند. اينآزمايشگاه عظيم 14 ماه پيش به دليل بروز اختلال در يكي از اتصالاتالكتريكي از كار افتاد.
منبع:http://nojumnews.com
مهندسين ناظر برخورد دهنده بزرگ هادرون (LHC) سرانجام توانستند براي اولينبار شاهد برخورد دو پروتون در اين برخورد دهنده عظيم باشند. اين دو پروتوندر عمق 100 متري زير مرز فرانسه و سوئيس توسط هزار و 200 مغناطيس ابررسانادر جهت مخالف يكديگر هدايت شده و با يكديگر برخورد كردند.
اين رويداد از نظر دانشمنداني كه در اين آزمايشگاه بزرگ مشغول به كارنددستاوردي بزرگ به شمار مي رود. اين برخورد كم انرژي كه با هدف آشكار ساختنرازهاي كيهاني صورت گرفته است، پس از تابش دو پروتون به صورت همزمان و دردو جهت مخالف در تونل 27 كيلومتري برخورد دهنده هادرون رخ داد.
برخورد دهنده بزرگ هادرون كه توسط سازمان مطالعات اتمي اروپا، سرن راهاندازي شده است بزرگترين ماشين آزمايشگاهي جهان به شمار مي رود و مي تواندشرايطي مشابه آنچه چند ميلي ثانيه پس از انفجار بزرگ در جهان رخ داد راشبيه سازي كند. دانشمندان در اين آزمايشگاه به جستجوي نشانه هايي از بوزونهيگز، ذره اي زير اتمي كه در درك درست از فيزيك بسيار حياتي به شمار ميرود، خواهند بود.
LHC سرانجام توانست برخورد دو ذره پروتون با یکدیگر را عملی ساختهو موجی از هیجان را در دل فیزیکدانانی که بی صبرانه در انتظار چنین لحظهای بودند به وجود آورد...
دانشمندان پيش از اين از عملكرد مطلوب دستگاه و سرعت عملآن پس از فعال سازي مجدد ابراز خرسندي كرده بودند. رالف هيور مدير كل سرناز سرعت بالا در دستيابي به برخورد دو ذره ابراز خوشحالي كرده و از آن بهعنوان دستاوردي بزرگ و ارزشمند ياد مي كند. به گفته وي با اين حال بايد بهآينده نيز چشم دوخت زيرا تا آغاز برنامه فيزيكي اصلي برخورد دهنده بزرگهادرون راه طولاني در پيش است.
جيزم گيليز مدير ارتباطات سرن اعلام كرد اولين برخورد پروتونها درست زمانيصورت گرفت كه كنفرانس خبري به منظور بررسي عملكرد ماشين پس از فعال سازيدر حال برگزاري بود. ردياب اطلس هادرون اولين رديابي بود كه حضورپروتونهاي كانديداي برخورد را به ثبت رساند و پس از آن دو ردياب آليس وLHCb با فاصله چند 10 دقيقه موفق به مشاهده اين پروتونها شدند. سپساپراتورها پرتوهاي پروتون را به منظور ايجاد برخورد با يكديگر انطباق دادهو سرانجام دو پروتون با يكديگر برخورد كردند.
مهندسين سرن برخورد دهنده بزرگ هادرون را عصر روز جمعه پس از 14 ماهخاموشي به دليل انجام تعميرات براي دومين بار فعال سازي كردند. اينآزمايشگاه عظيم 14 ماه پيش به دليل بروز اختلال در يكي از اتصالاتالكتريكي از كار افتاد.
منبع:http://nojumnews.com
بزرگترین آزمایش علمی جهان
بزرگترین آزمایش علمی تاریخ بشر در مرز فرانسه و سوییس آغاز شد. ساعت 12 ظهر به وقت ایران، اتاق کنترل شتاب دهنده حلقوی سرن به نام LHC که میزبان مدیران سالهای دور و نزدیک این مجموعه، دانشمندان و خبرنگاران بود، با توضیحات کوتاه مدیر فعلی سرن، کار خود را آغاز کرد. وی در سخنان کوتاه خود این روز را روز بزرگی برای سرن و شتاب دهنده LHC خواند. شتاب دهنده ای که با مشارکت بیش از 50 کشور جهان – از جمله ایران – و فعالیت شبانه روزی چند هزار دانشمند در مدت 10 سال ساخته شده است. این شتاب دهنده به شکل دایره ای غول پیکر در زیر زمین و زیر خاک کشورهای فرانسه و سوییس می گذرد و دایره ای به محیط 27 کیلومتر را شکل می دهد. پس از صحبتهای ابتدایی، اولین باریکه پروتون وارد این شتاب دهنده شد و مراحل اول تنظیم مسیر را سپری کرد. در این آزمایش که از آن به آزمایش مهبانگ نام می برند، قرار است دو پروتون با سرعت قریب به سرعت نور با هم برخورد کنند.
فیزیکدانان ذرات معتقدند در این آزمایش می توانند شرایط اولیه شکل گیری عالم بر مبنای نظریه مهبانگ را شبیه سازی کنند. آنها امیدوارند در این چند میلیونیوم ثانیه، اتحاد نیروهای اصلی، ابعاد اضافی عالم، ماده تاریک، ضد ماده و همینطور بسیاری از ذرات بنیادی ابتدایی را آشکار کنند. بسیاری از محققان امیدوارند با انجام این آزمایش و تکرار آن در ماه‌ها و سالهای آینده به شرایط اولیه کیهان دست یابند. همچنین با بررسی ذرات بنیادی بتوانند به ذره بنیادی که عامل به وجود آمدن جرم در مواد می شود دست پیدا کنند. این پروژه با هزینه ای بیش از 8 میلیارد یورو آغاز شده است و مهندسان پیچیدگی آن را بسیار بیش از پیچیدگی ماموریت سفر انسان به ماه می دانند. حسام‌الدین ارفعی که مسئولیت پروژه همکاری ایران با سرن را بر عهده دارد، در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: از سال ۲۰۰۱همکاری پژوهشگاه دانشهای بنیادی با مرکز تحقیقات فیزیک سرن با حضور سه دانشجوی ایرانی آغاز شد که این تعداد دکترا گرفته اند. در حال حاضر چهار دانشجوی ایرانی از دانشگاههای مختلف کشور در این مرکز کار میکنند و رفت و آمد پژوهشگران بین مراکز علمی کشور و سران وجود دارد. وی این آزمایش علمی را، بزرگترین کار علمی بشر بیان کرد که دانشمندانی از تمام کشورهای معتبر جهان در آن حضور دارند. استاد دانشگاه صنعتی شریف، درباره دستاورد همکاری دانشمندان ایرانی در این طرح عظیم گفت: مهمترین دستاورد این همکاری، شریک شدن در کشف علم است. وی با بیان اینکه نام دانشمندان در تاریخ می‌ماند، گفت: در مرکز سرن کشفیات بزرگی انجام میشود و قدمهایی در راه شناخت جهان برداشته میشود. با این همکاری، علاوه بر دستیابی به فناوریهای زیادی، به مدیریت پروژه‌های کلان دسترسی پیدا می‌کنیم. ارفعی، افزود: در حال حاضر، هزاران نفر در سرن کار میکنند، کار عظیمی که گوشه‌ای از آن را ما نیز گرفته ایم. وی با اشاره به سابقه درخشان علمی کشور در گذشته و اینکه در ۵۰۰سال اخیر نقش بزرگی در جهان علم نداشته ایم، گفت: این همکاری، جایگاه ما را در مجامع علمی تثبیت می‌کند. استاد دانشگاه صنعتی شریف، بودجه کارهای پژوهشی را برای جایگاه کشور ایران، ناچیز بیان کرد و افزود: ما یک دهم پاکستان خرج کرده ایم، در حالی که پاکستان، کشور غنی و ثروتمندی نیست. در مقایسه با ارمنستان نیز خیلی کمتر حضور داریم و کمتر خرج کرده ایم. ارفعی که خود فیزیکدان ذرات بنیادی و تئوریسین این حوزه است، خاطرنشان ساخت: اگر بودجه کافی داشته باشیم، می‌توانیم نیروی زیادی در آنجا بکار بگیریم. وی این آزمایشگاه را آزمایشگاه مشترکی توصیف کرد و با اشاره به اینکه هزینه فعالیت آن را اعضا می‌پردازند، ابراز امیدواری کرد درصورت افزایش بودجه ایران در این طرح، گروه ایرانی در سرن شکل بگیرد و کارهایی را در دست بگیرد و در مسایل علمی صاحب نظر شود. در حال حاضر از پاکستان حدود ۵۰نفر و از ترکیه بیش از ۱۰۰نفر در سرن حضور دارند. در حالی که شمار دانشمندان ایرانی به ۱۰نفر هم نمی‌رسد. وی با بیان اینکه این تحقیقات کار تجربی و آزمایشگاهی است، افزود: ما در فیزیک نظری افراد صاحب نظر داریم، اما متخصص آزمایشگاهی نداریم. وی گفت: برای آنکه در مجامع علمی جهان نقش داشته باشیم، به امکاناتی از قبیل سفر راحت و تشکیل سمینارهای متعدد برای رفت و آمد محققان ایرانی و خارجی نیاز است. وی تصریح کرد: اگر کشوری بخواهد رهبران علمی جهانی تربیت کند، بایستی شمار زیادی را بکار بگیرد تا از بین آنها چند نفرشان به این سطح دست یابند. معاون پژوهشی پژوهشگاه دانشهای بنیادی، گفت: باید بر علم جهانی تاکید کنیم و خود را با بقیه دنیا چه کشورهای پیشرفته و چه کشورهایی که بتازگی توسعه یافته اند، مقایسه کنیم. استاد دانشگاه صنعتی شریف، اعلام کرد: کشور ما در بخش آشکار ساز که یک میلیارد دلار هزینه آن شده است، حضور دارد. وی درباره داده‌های این آزمایش بزرگ که حجم بسیار زیادی دارد، گفت این حجم داده‌ها قابل نگهداری در یک آزمایشگاه یا یک کشور نیست. این داده ها باید از طریق خطوط اینترنت به کشورهای مختلف ارسال شود تا در آنجا تجزیه و تحلیل شود و نتایج علمی بدهد. این اطلاعات در وهله اول به ۱۱مرکز علمی در کشورهای مختلف داده میشود. کشورهای طبقه دوم، کامپیوترهای ضعیف تری دارند که از آنجا داده‌ها به کشورهای طبقه سوم ارسال میشود. وی ابراز امیدواری کرد تا پایان امسال در طبقه سوم قرار گیریم و در صورت گسترش شبکه گرید ، برخورداری از حافظه و کامپیوترهای پرسرعت ظرف دو یا سه سال آینده، خود را به طبقه دوم برسانیم و بتوانیم نقش مهمتری ایفا کنیم.
و اما سرن چیست؟کجاست؟
سرن(CERN) بزرگترین مجموعه آزمایشگاهی دنیا در زمینه فیزیک ذرات بنیادی و فیزیک هسته ای است.این مجموعه عظیم و منحصر بفرد در حاشیه شهر ژنو سوئیس در شهر میرین و در مرز مشترک فرانسه و سوئیس واقع شده است.سرن در 29 سپتامبر سال 1954 میلادی توسط سازمان اروپائی تحقیقات هسته ای شکل گرفته و در طی این مدت نزدیک53 سال توانسته نقش بسیار موثری در رشد و توسعه علم فیزیک داشته باشد.تحقیقات و آزمایشها و پژوهشهای انجام شده در این مرکز و کسب جوایز متعدد توسط دانشمندان و پژوهشگران فعال این مرکز معتبر علمی دنیا(از جمله6 جایزه نوبل) خود نشان از اهمیت سرن در عرصه تبادلات علمی دنیا دارد. دولت سوئیس بعنوان پایه گذار اصلی سرن (به همراه 11 کشور اروپائی دیگر)در پنجاهمین سال تاسیس سرن و بعنوان هدیه، مرکزى به نام «جهان علم و نوآورى» را که یک مرکز شبکه اى جدید و نیز مکانى براى بازدید علاقه مندان است، به این سازمان اهدا کرد.
در این مرکز تحقیقات فیزیک هسته ای و ذرات بنیادی که مهمترین هدف آن "کشف رازهاى مبداء جهان"تعریف شده است هم اینک بیش از 3000 فیزیکدان و مهندس بعنوان کارکنان مقیم در زمینه های مختلف نظری و آزمایشگاهی مشغول بکار هستند.در سرن همچنین بیش از 6500 دانشمند از 500دانشگاه از 80کشور دنیا بصورت بازدیدهای کوتاه مدت به سرن می آیند که خود نشان از همکاری بزرگ و بی نظیر علمی دانشمندان و پژوهشگران عرصه علمی جهان دارد. به گفته «چارلز کلایبر» وزیر علوم و پژوهش هاى سوئیس، در50 سال گذشته سازمان اروپایى تحقیقات هسته اى کانون همایش و ملاقات دانشمندان مختلف جهان با ریشه هایى از تمامى ملت ها، فرهنگ ها، مذاهب و اقوام بوده است. کلایبر در مراسم جشن پنجاهمین سالگرد تاسیس «سرن» گفت: "در این مرکز مناقشات و دشمنى هاى سیاسى به هیچ وجه راه ندارد و حکمفرمایى همین روحیه باعث شده است این سازمان بتواند در چگونگى شکل گیرى تفکر انسان نسبت به طبیعت و آغاز جهان کمک هاى قابل ملاحظه اى داشته باشد".
به جز سوئیس 11کشور اروپائی دیگر که در تاسیس پروژه سرن همکاری داشتند عبارت بودند از:
بلژیک،دانمارک،آلمان،فرانسه،یونان،بریتانیای کبیر،ایتالیا،یوگسلاوی،هلند،نروژ و سوئد.
و البته بعدها نیزکشورهای اطریش (۱۹۵۹)، اسپانیا (۱۹۶۱-۱۹۶۸ و بعد ۱۹۸۳)، پرتغال (۱۹۸۶)، فنلاند (۱۹۹۱)، لهستان (۱۹۹۱)، مجارستان (۱۹۹۲)، جمهوری چک (۱۹۹۳)، اسلوواکی (۱۹۹۳) و سرانجام بلغارستان (۱۹۹۹) به عضویت آن درآمدند.
این کشورها اعضای اصلی اداره کننده سرن هستند و از لحاظ اداری-مالی تامین کننده عمده هزینه های مالی سرن هستند.این کشورها سالیانه حداقل مبلغی بالغ بر 5میلیون یورو پرداخت میکنند که صد البته بسیاری از این کشورها علاوه بر مبلغ حداقل فوق جهت هزینه های بسیاری از پروژه های سرن بصورت مستقیم و غیر مستقیم مبالغ دیگری در نظر میگیرند مثل آلمان و ایتالیا تاکنون فقط برای یکی از پروژه های سرن به اسم (LHC) تاکنون بیش از300میلیون یورو هزینه کرده اند.
محض اطلاع:
بزرگترین برنامه کنونی سرن،علاوه بر تحقیقات گوناگون در زمینه فیزیک هسته ای و ذرات بنیادی،اجرای پروزه بزرگ LHC
(Large Hadron Collider) یا همان" ابرتصادم گر هادرونى"است که بعنوان بزرگترین پروژه تحقیقاتی جهان شناخته میشود. ابرتصادم گر هادرون یک شتاب دهنده ذرات با انرژى و پیچیدگى بى نظیر و بى سابقه است که نتیجه آن همکارى و مشارکت جهانى براى آشکارسازى بخش جدید پنهانى از حقیقت است. دسته دوم از کشورهای مشارکت کننده در سرن،شش کشور آمریکا،روسیه،ژاپن،ترکیه و هندهستند که بعنوان ناظر در سازمان تحقیقات هسته ای سرن حضور دارند.این کشورها هم سهم و مشارکت فعالی در انجام پروژه های تحقیقاتی سرن و همچنین در تامین هزینه های مالی و تجهیزات سرن دارند.برای مثال تاکنون ایالات متحده رقمی بالغ بر یک میلیارد دلار برای پروژه LHC هزینه کرده است.
و اما دسته سوم از کشورهای مشارکت کننده در سرن،کشورهای غیر عضو سازمان اروپائی تحقیقات هسته ای هستند که در برنامه های مختلف تحقیقاتی سرن مشارکت دارند.این دسته که شامل 26کشور است عبارتند از:
الجزایر،آرژانتین،ارمنستان،آذربایجان،بلاروس،برزیل،چین،کانادا،کرواسی،قبرس،استونی،گرجستان،ایسلند،
ایرلند،مکزیک،مراکش،پاکستان،پرو،رومانی،صربستان،اسلونی،آفریقای جنوبی،کره جنوبی،تایوان،اوکراین و ایران.
این کشورها بسته به توانائی های علمی و تحقیقاتی خود می توانند در پروژه های آزمایشگاهی و نظری سرن شرکت می کنند.در حقیقت،عمده ترین بهره این کشورها از همکاری با سرن،تماس نزدیک و خارج از محدودیت های متداول (سیاسی) با تکنولوژی نوین و کسب مستقیم و بی واسطه دانش علمی و فنی است. بعد از عضویت رسمی ایران در سرن در سال2001 میلادی و همکاری با سرن در زمینه پروژه بزرگ LHC و ساخت و تامین قطعاتی از این پروژه هم اینک هفت پژوهشگر و سه دانشجو دوره دکترا در زمینه فیزیک ذرات بنیادی در سرن مشغول پژوهش و تحقیقات هستند و همچنین قرار است دو دانشجوی دیگردوره دکترا به این جمع اضافه شود.لازم به ذکر است که مشارکت انفرادی فیزیکدانان ایرانی در سرن به قبل از سال2000 بر می گردد. پیش از این درباره شتابدهنده خوشه های پروتونی LHC با محیطی بالغ بر 27 کیلومتر به مختصر گفته شد که بزرگترین پروژه تحقیقاتی جهان به شمار میرود.هدف از پروژه LHC ساخت دو پر انرژی پروتونی با انرژی بیش از Tev 7 است که با برخورد دادن این دو پرتو و آشکارسازی ذرات حاصل از این برهمکنش آنها ساختار درونی مواد و ذرات بنیادی سازنده آنها شناخته شود.پروژه LHC با بودجه ای بالغ بر شش میلیارد دلار از سال1995 شروع شده و راه اندازی آن و شروع آزمایشهای مربوطه برای انتهای سال 2007 پیش بینی شده است. بد نیست بدانید که هزینه ساختمانی که این شتابدهنده در آن نصب می شود بالغ بر 500 میلیون فرانک سوئیس است و پیش بینی می شود که هزینه نهائی آن بعد از انجام تمام مقدمات و آزمایشات در نهایت بالغ بر 10میلیارد یورو شود.جزئیات بیشتر از ساختار و نحوه کار LHC موضوعی نیست که ما بدنبال آن باشیم بلکه میخواهیم نقش و فعالیت ایران را در ساخت این پروژه عظیم تحقیقاتی جهان مورد بررسی قرار دهیم.
قبل از هر چیزی لازم است بدانید که برای پروژه LHC،چهار آزمایش بزرگ با آشکارسازهای بسیار زیاد طراحی شده است که در چهار محل تلاقی دو پرتو پروتونی قرارگرفته اند.این آزمایشها عبارتند از:
LHCB-ALICE-CMS-ATLAS
هر کدام از این آزمایش های چهارگانه شامل مجموعه عظیمی از آشکارسازهاست که کار ساخت آنها توسط مراکز تحقیقاتی مختلف و دانشگاهها و شرکت های بزرگ صنعتی در سراسر جهان در حال اجراست.
آزمایش CMS (Compact Muon Solenoid) یکی از چهار آزمایش بزرگ پروژه LHC است.همکاری ایران در این آزمایش در اولین قدم با ساخت قسمتی مکانیکی از آزمایش CMS با عنوان"میز نگهدارنده این آشکار ساز HF و محفظه استوانه ای پوشاننده آن"و با نظارت مهندسان سرن و با انتقال دانش فنی مربوطه به شرکت هپکو اراک بعنوان مجری این آزمایش به انجام رسید. این میز باید بتواند قطعاتی به وزن حدود 200 تا 300 تن را تحمل کند که اجزای آن با فاصله میلیمتری از یکدیگر باز و بسته می شوند. این میز در حقیقت یک دستگاه مکانیکی با تولرانس بسیار بالا به شمار می رود که هزینه ساخت آن نیز برعهده ایران است.(مبلغی بالغ بر 600 میلیون تومان) دکتر محمد محمدی، متخصص فیزیک ذرات بنیادی و سرپرست گروه سازنده شتاب دهنده سرن در ژنو، که از طرف دانشگاه فلوریدا این مأموریت را عهده دار شده است در این زمینه می گوید:«برای ایران، موضوع اصلی فعالیت های پژوهشی از این قبیل، دستیابی به منافع اقتصادی آنی نیست، بلکه منفعت اصلی، دستاوردهای علمی است که از طریق مشارکت در یک پروژه علمی بین المللی، آن هم در بالاترین سطح پژوهش در حوزه فیزیک ذرات بنیادی نصیب کشورمان می شود.»
همچنین برای آزمایش CMS چهار لایه مختلف از آشکارسازهای RPC در دو قسمت انتهائی استوانه آن در نظر گرفته شده است که باید سه لایه آن برای سال2007 میلادی و لایه چهارم برای آزمایش سال2010 آماده باشند.در ساخت PRC هایCMS چهار کشور ایتالیا،کره جنوبی،چین و پاکستان همکاری میکنند.در مورد ساخت لایه چهارم PRC هایCMS هم اکنون کشورهای هند،ایران،کره و پاکستان مشغول بررسی برای قبول مسئولیت هستند و در نهایت با همکاری کشور ایتالیا انجام خواهد شد.در صورت موفقیت ایران در کسب مسئولیت ساخت RPCهای لایه چهارمCMS در داخل کشور،این پروژه اولین مشارکت آزمایشگاهی ایران در یک آزمایشگاه بزرگ بین المللی خواهد بود.
در انتها لازم به یادآوری است که بدنبال مشارکت موفقیت آمیز ابتدائی ایران در CMS پروژه تور(grid) را نیز به موارد همکاری ایران و سرن نیز میتوان اضافه کرد.در باب معرفی مختصری از پروژه تور(grid) باید گفت که همانطور که وب برای به اشتراک گذاردن اطلاعات در اینترنت است،تور یک سرویس نرم افزاری برای به اشتراک گذاردن توان محاسباتی و فضای ذخیره داده ها بین کامپیوترهای متصل به اینترنت است و هدف نهائی از آن ایجاد یک شبکه وسیع جهانی محاسباتی و اطلاعاتی است.
در تهیه این نوشتار از منابع مطالعاتی و پایگاههای اطلاع رسانی ویکی پدیا،روزنامه شرق،سایت رسمی مرکز تحقیقاتی سرن،پایگاه اینترنتی و خبرنامه داخلی مرکز تحقیقات فیزیک نظری ایران(IPM) استفاده شده است.
[center:c66fb7ee22]*****************************[/center:c66fb7ee22]
آیا بشر به "ذره الهی" دست می یابد؟
بزرگترین و گرانترین آزمایش علمی بشر در آزمایشگاه "سرن" در مرز سوئیس و فرانسه در عمق 92 متری زمین انجام گرفت. دراین آزمایش پروتون یا هسته اتم را در تونلهایی به نام شتاب دهنده تا 99.99 درصد سرعت نور در دو جهت مختلف به حرکت در می آورند تا ببینند از برخورد این پروتونها با یکدیگر، ذره ای به نام "هیگز بوسون" موسوم به ذره الهی بوجود می آید یا نه. برای این کار در هر ثانیه 600 میلیون پروتون به یکدیگر برخورد می کنند و گرمایی که از این برخوردها ایجاد می شود صد هزار برابر دمای خورشید است. اگر در این آزمایش ذره "هیگز بوسون" تولید شود درستی نظریه "مهبانگ" یا "بیگ بنگ" درباره پیدایش عالم ثابت می شود. بر اساس نظریه مهبانگ ،عالم هستی 13.7 میلیارد سال پیش از انفجار جرمی کوچک آغاز شده است. اگر در این آزمایش ذره "هیگز بوسون" پدید نیاید دانشمندان باید درنظریه مهبانگ بازنگری کنند. این آزمایش هیجان عظیمی در جوامع علمی دنیا برانگیخته و نتایج آن که در یک تا 2 سال آینده روشن خواهد شد پرسشهای بسیاری را درباره ماده، جاذبه یا گرانش و ماده سیاه پاسخ خواهد داد. رضا منصوری، استاد فیزیک دانشگاه صنعتی شریف به تلویزیون دولتی گفت ایران از سال1380 با این پروژه همکاری کرده است. به گفته او دانشجویان و استادان ایرانی در شبیه سازی ها شرکت کرده اند و قطعاتی از شتاب دهنده در ایران ساخته شده است. چهار دانشجوی دکترا پایان نامه خود را در این شتابدهنده گذرانده اند و هم اکنون هم دو دانشجوی ایرانی در این شتابدهنده حضور دارند. به نظر شما این آزمایش چه تاثیری بر نگرش بشر به عالم هستی دارد؟ آیا مشارکت ایران را در این پروژه پیشرفتی علمی برای ایران می دانید؟ آیا ملاحظات مذهبی در نگاه شما به نتایج این آزمایش تاثیر می گذارد؟روز قیامت ؟Large Hadron Collider، که به نام «برخورد دهنده هادرونی بزرگ» به فارسی ترجمه شده است، برای برخی حکم ماشین قیامت را پیدا کرده است. . این برخورد دهنده یا به عبارت دیگر «شتاب دهنده ذره ای» در حقیقت یک آزمایشگاه فیزیک است شامل یک تونل ۲۶ کیلومتری که در زیر زمین ساخته شده است . در این تونل ذرات کوچکتر از اتم (ذرات بنیادی) تا سرعتهای حیرت آوری نزدیک به سرعت نور شتاب داده میشوند تا پس از جمع کردن حدود ۱۴ تریلیون الکترون ولت* انرژی، با هم برخورد کنند . با دنبال کردن و مطالعه این برخوردها و نتایج حاصل از آن، فیزیک دانان امیدوارند به اسراری از دنیای زیر اتمی دست یابند که تاکنون خود را از چشم و ابزار و دوربین های آنان پنهان نگه داشته است. برخورد دهنده هادرونی بزرگ (Large Hadron Collider) که متعلق به سازمان اروپایی پژوهشهای هسته‌ای (سرن) میباشد، در اعماق پنجاه تا صد و هفتاد و پنج متری زمین، نزدیک شهر ژنو در ناحیه مرزی سوئیس و فرانسه بنا شده است، و به علت اندازه بزرگ آن، بخشی از آن در خاک فرانسه و بخشی دیگر در سوئیس قرار گرفته. سیر تکمیل پروژه این برخورد دهنده از ایده به عمل بیش از دو دهه طول کشیده است، اما سر انجام در چهار شنبه آینده (دهم سپتامبر) قرار است تا برای اولین بار این ماشین غول پیکر به راه انداخته شود . یکی از اولین اهدافی که برای این شتاب دهنده بزرگ در نظر گرفته شده، تولید و مطالعه برخوردهای بنیادینی است که به عقیده فیزیکدانان مشابه هستند با آنچه که در لحظات آغازین شروع کائنات، یا انفجار بزرگ (بیگ بنگ، Big Bang) اتفاق افتاده است. اما، اگرچه دانشمندان و علاقه مندان بسیاری در اروپا و گوشه و کنار دنیا با بیقراری در انتظار به راه افتادن این برخورد دهنده بزرگ و شروع به آزمایشهای مختلف برای مطالعه ذرات بنیادی میباشند، خبر آماده شدن و به راه افتادن عنقریب این دستگاه عده دیگری را در وحشتی عمیق فرو برده است : وحشت روز قیامت . این گروه دوم که شامل دانشمندان و مردم عادی میباشد، عقیده دارند که این شتاب دهنده پر قدرت ممکن است قادر باشد تا خطرات جدی برای زمین و ساکنانش ایجاد کند، و میگویند از آنجا که علم کنونی قادر به پیشگوئی کامل نتایج ممکنه از چنین برخوردهای قدرتمند بنیادی را ندارد، بایستی هرگونه قدمی با احتیاط فراوان برداشته شود . یکی از خطر هائی که این گروه گوشزد کرده اند میتواند توسط شتاب دهنده بزرگ ایجاد شود، ناشی از حفره های سیاه میکروسکپی است که محققان عقیده دارند این شتاب دهنده قادر به تولید است. اگرچه محققان مسئول این پروژه و اغلب دانشمندان دیگر معتقدند این حفره های سیاه ناپایدار و نیز در ابعادی آنچنان کوچک هستند که نمیتوانند خطری به حساب بیایند، این گروه دیگر اخطار داده اند که حتی اگر حفره های سیاه حاصل از برخورد ذرات در این شتاب دهنده بزرگ در ابتدا ابعادی میکروسکپی داشته باشند، باز این امکان وجود دارد که حفره های میکروسکپی با یکدیگر در هم آمیزند و در نتیجه به اندازه کافی بزرگ و ماندگار گردند که بتوانند با آغاز به بلعیدن «ماده» اطراف خود خطری جدی برای کره زمین ایجاد کنند. این دانشمندان با آغاز به کار برخورد دهنده بزرگ مخالفت کرده اند، و اخطار خود را در قالب شکایتی به دادگاه فدرال امریکا برده اند. آنان در پی آنند که آغاز به کار برخورد دهنده بزرگ را تا زمانی که از بی خطر بودن نتایج ان اطمینان حاصل شده باشد به تعویق بیاندازند .
منبع:http://nioton-e-javan.persianblog.ir/post/24
سرن کجاست؟
سرن(CERN) بزرگترين مجموعه آزمايشگاهي دنيا در زمينه فيزيك ذرات بنيادي و فيزيك هسته اي است
اين مجموعه عظيم و منحصر به فرد در حاشيه شهر ژنو سوئيس در شهر ميرين و در مرز مشترك فرانسه و سوئيس واقع شده است.سرن در 29 سپتامبر سال 1954 ميلادي توسط سازمان اروپائي تحقيقات هسته اي شكل گرفته و در طي اين مدت نزديك53 سال توانسته نقش بسيار موثري در رشد و توسعه علم فيزيك داشته باشد.تحقيقات و آزمايشها و پژوهشهاي انجام شده در اين مركز و كسب جوايز متعدد توسط دانشمندان و پژوهشگران فعال اين مركز معتبر علمي دنيا(از جمله6 جايزه نوبل) خود نشان از اهميت سرن در عرصه تبادلات علمي دنيا دارد.
دولت سوئيس بعنوان پايه گذار اصلي سرن (به همراه 11 كشور اروپائي ديگر)در پنجاهمين سال تاسيس سرن و بعنوان هديه، مركزى به نام «جهان علم و نوآورى» را كه يك مركز شبكه اى جديد و نيز مكانى براى بازديد علاقه مندان است، به اين سازمان اهدا كرد.
در اين مركز تحقيقات فيزيك هسته اي و ذرات بنيادي كه مهمترين هدف آن "كشف رازهاى مبداء جهان"تعريف شده است هم اكنون بيش از 3000 فيزيكدان و مهندس بعنوان كاركنان مقيم در زمينه هاي مختلف نظري و آزمايشگاهي مشغول به كار هستند.در سرن همچنين بيش از 6500 دانشمند از 500 دانشگاه 80 كشور دنيا به صورت بازديدهاي كوتاه مدت به سرن مي آيند. به گفته «چارلز كلايبر» وزير علوم و پژوهش هاى سوئيس، در50 سال گذشته سازمان اروپايى تحقيقات هسته اى، كانون همايش و ملاقات دانشمندان مختلف جهان با ريشه هايى از تمامى ملت ها، فرهنگ ها، مذاهب و اقوام بوده است. كلايبر در مراسم جشن پنجاهمين سالگرد تاسيس «سرن» گفت: "در اين مركز مناقشات و دشمنى هاى سياسى به هيچ وجه راه ندارد و حكمفرمايى همين روحيه باعث شده است اين سازمان بتواند در چگونگى شكل گيرى تفكر انسان نسبت به طبيعت و آغاز جهان كمك هاى قابل ملاحظه اى داشته باشد".
به جز سوئيس 11كشور اروپائي ديگر كه در تاسيس پروژه سرن همكاري داشتند عبارت بودند از:
آلمان،بلژيك،دانمارك،فرانسه،يونان،بريتانياي كبير،ايتاليا،يوگسلاوي،هلند،نروژ و سوئد.
و البته بعدها نيزكشورهاي
اتريش (۱۹۵۹)، اسپانيا (۱۹۶۱-۱۹۶۸ و بعد ۱۹۸۳)، پرتغال (۱۹۸۶)، فنلاند (۱۹۹۱)، لهستان (۱۹۹۱)، مجارستان (۱۹۹۲)، جمهوري چك (۱۹۹۳)، اسلوواكي (۱۹۹۳) و سرانجام بلغارستان (۱۹۹۹) به عضويت آن درآمدند.
اين كشورها اعضاي اصلي اداره كننده سرن هستند و از لحاظ اداري-مالي تامين كننده عمده هزينه هاي مالي سرن هستند.اين كشورها ساليانه حداقل مبلغي بالغ بر 5ميليون يورو پرداخت ميكنند كه صد البته بسياري از اين كشورها علاوه بر مبلغ حداقل فوق، جهت هزينه هاي بسياري از پروژه هاي سرن بصورت مستقيم و غير مستقيم مبالغ ديگري در نظر ميگيرند، مثل آلمان و ايتاليا كه تنها براي يكي از پروژه هاي سرن به اسم (LHC) تاكنون بيش از 300 ميليون يورو هزينه كرده اند.
بزرگترين برنامه كنوني سرن،علاوه بر تحقيقات گوناگون در زمينه فيزيك هسته اي و ذرات بنيادي،اجراي پروزه بزرگ (Large Hadron Collider) يا همان" ابرتصادم گر هادرونى"است كه به عنوان بزرگترين پروژه تحقيقاتي جهان شناخته ميشود. ابرتصادم گر هادرون يك شتاب دهنده ذرات با انرژى و پيچيدگى بى نظير و بى سابقه است كه نتيجه آن همكارى و مشاركت جهانى براى آشكارسازى بخش پنهانى از حقيقت است.
دسته دوم از كشورهاي مشاركت كننده در سرن،شش كشور آمريكا،روسيه،ژاپن،تركيه،هند و اسرائيل هستند كه بعنوان ناظر در سازمان تحقيقات هسته اي سرن حضور دارند.اين كشورها هم سهم و مشاركت فعالي در انجام پروژه هاي تحقيقاتي سرن و همچنين در تامين هزينه هاي مالي و تجهيزات سرن دارند.براي مثال تاكنون ايالات متحده رقمي بالغ بر يك ميليارد دلار براي پروژه LHC هزينه كرده است.
و اما دسته سوم از كشورهاي مشاركت كننده در سرن،كشورهاي غير عضو سازمان اروپائي تحقيقات هسته اي هستند كه در برنامه هاي مختلف تحقيقاتي سرن مشاركت دارند.اين دسته كه شامل 26كشور است عبارتند از:
الجزاير، آرژانتين، ارمنستان، آذربايجان، بلاروس، برزيل، چين، كانادا، كرواسي، قبرس، استوني، گرجستان، ايسلند، ايرلند، مكزيك، مراكش، پاكستان، پرو، روماني، صربستان ،اسلوني، آفريقاي جنوبي، كره جنوبي، تايوان، اوكراين و ايران.
اين كشورها بسته به توانائي هاي علمي و تحقيقاتي خود مي توانند در پروژه هاي آزمايشگاهي و نظري سرن شركت كنند.در حقيقت،عمده ترين بهره اين كشورها از همكاري با سرن،تماس نزديك و خارج از محدوديت هاي متداول (سياسي) با تكنولوژي نوين و كسب مستقيم دانش علمي و فني است.
بعد از عضويت رسمي ايران در سرن در سال2001 ميلادي و همكاري با سرن در زمينه پروژه بزرگ LHC و ساخت و تامين قطعاتي از اين پروژه هم اينك هفت پژوهشگر و سه دانشجو دوره دكترا در زمينه فيزيك ذرات بنيادي در سرن مشغول پژوهش و تحقيقات هستند و همچنين قرار است دو دانشجوي ديگردوره دكترا به اين جمع اضافه شود.لازم به ذكر است كه مشاركت انفرادي فيزيكدانان ايراني در سرن به قبل از سال2000 بر مي گردد.
شتابدهنده خوشه هاي پروتوني LHC با محيطي بالغ بر 27 كيلومتر
هدف از پروژه LHC ساخت دو پرتو پرانرژي پروتوني با انرژي بيش از Tev 7 است كه با برخورد دادن اين دو پرتو و آشكارسازي ذرات حاصل از اين برهمكنش ساختار دروني مواد و ذرات بنيادي سازنده آنها شناخته مي شود.پروژه LHC با بودجه اي بالغ بر شش ميليارد دلار از سال1995 شروع شده و راه اندازي آن و شروع آزمايشهاي مربوطه براي انتهاي سال 2009 پيش بيني شده است. بد نيست بدانيد هزينه ساختماني اين شتابدهنده كه در آن نصب مي شود بالغ بر 500 ميليون فرانك سوئيس است و پيش بيني مي شود كه هزينه نهائي آن بعد از انجام تمام مقدمات و آزمايشات در نهايت بالغ بر 10ميليارد يورو شود.
قبل از هر چيزي لازم است بدانيد كه براي پروژه LHC،چهار آزمايش بزرگ با آشكارسازهاي بسيار زياد طراحي شده است كه در چهار محل تلاقي دو پرتو پروتوني قرارگرفته اند.اين آزمايشها عبارتند از:
LHCB-ALICE-CMS-ATLAS
هر كدام از اين آزمايش هاي چهارگانه شامل مجموعه عظيمي از آشكارسازهاست كه كار ساخت آنها توسط مراكز تحقيقاتي مختلف و دانشگاهها و شركت هاي بزرگ صنعتي در سراسر جهان در حال اجراست.
همكاري ايران در آزمايش CMS با عنوان "ميز نگهدارنده آشكار ساز HF و محفظه استوانه اي پوشاننده آن" بود و با انتقال دانش فني مربوطه به شركت هپكو اراك بعنوان مجري اين آزمايش به انجام رسيد.
اين ميز بايد بتواند قطعاتي به وزن حدود 200 تا 300 تن را تحمل كند كه اجزاي آن با فاصله ميليمتري از يكديگر باز و بسته مي شوند. اين ميز در حقيقت يك دستگاه مكانيكي با تلورانس بسيار بالا به شمار مي رود كه هزينه ساخت آن نيز برعهده ايران است.(مبلغي بالغ بر 600 ميليون تومان) دكتر محمد محمدي، متخصص فيزيك ذرات بنيادي و سرپرست گروه سازنده شتاب دهنده سرن در ژنو، كه از طرف دانشگاه فلوريدا اين مأموريت را عهده دار شده است در اين زمينه مي گويد:«براي ايران، موضوع اصلي فعاليت هاي پژوهشي از اين قبيل، دستيابي به منافع اقتصادي آن نيست، بلكه منفعت اصلي، دستاوردهاي علمي است كه از طريق مشاركت در يك پروژه علمي بين المللي، آن هم در بالاترين سطح پژوهش در حوزه فيزيك ذرات بنيادي نصيب كشورمان مي شود.»
همچنين براي آزمايش CMS چهار لايه مختلف از آشكارسازهاي RPC در دو قسمت انتهائي استوانه آن در نظر گرفته شده است كه بايد سه لايه آن براي سال2007 ميلادي و لايه چهارم براي آزمايش سال2010 آماده باشند.در ساخت PRC هاي CMS چهار كشور ايتاليا،كره جنوبي،چين و پاكستان همكاري ميكنند.در مورد ساخت لايه چهارم PRC هايCMS هم اكنون كشورهاي هند،ايران،كره و پاكستان مشغول بررسي براي قبول مسئوليت هستند و در نهايت با همكاري كشور ايتاليا انجام خواهد شد.در صورت موفقيت ايران در كسب مسئوليت ساخت RPCهاي لايه چهارم CMS در داخل كشور، اين پروژه اولين مشاركت آزمايشگاهي ايران در يك آزمايشگاه بزرگ بين المللي خواهد بود.
در انتها لازم به يادآوري است كه بدنبال مشاركت موفقيت آميز ابتدائي ايران در CMS پروژه تور(grid) را نيز به موارد همكاري ايران و سرن ميتوان اضافه كرد.در باب معرفي مختصري از پروژه تور(grid) بايد گفت همانطور كه وب براي به اشتراك گذاردن اطلاعات در اينترنت است،تور يك سرويس نرم افزاري براي به اشتراك گذاردن توان محاسباتي و فضاي ذخيره داده ها بين كامپيوترهاي متصل به اينترنت است و هدف نهائي از آن ايجاد يك شبكه وسيع جهاني محاسباتي و اطلاعاتي است
منبع:http://physicsgenaveh.blogfa.com/post-94.aspx
سرن(CERN) بزرگترين مجموعه آزمايشگاهي دنيا در زمينه فيزيك ذرات بنيادي و فيزيك هسته اي است
اين مجموعه عظيم و منحصر به فرد در حاشيه شهر ژنو سوئيس در شهر ميرين و در مرز مشترك فرانسه و سوئيس واقع شده است.سرن در 29 سپتامبر سال 1954 ميلادي توسط سازمان اروپائي تحقيقات هسته اي شكل گرفته و در طي اين مدت نزديك53 سال توانسته نقش بسيار موثري در رشد و توسعه علم فيزيك داشته باشد.تحقيقات و آزمايشها و پژوهشهاي انجام شده در اين مركز و كسب جوايز متعدد توسط دانشمندان و پژوهشگران فعال اين مركز معتبر علمي دنيا(از جمله6 جايزه نوبل) خود نشان از اهميت سرن در عرصه تبادلات علمي دنيا دارد.
دولت سوئيس بعنوان پايه گذار اصلي سرن (به همراه 11 كشور اروپائي ديگر)در پنجاهمين سال تاسيس سرن و بعنوان هديه، مركزى به نام «جهان علم و نوآورى» را كه يك مركز شبكه اى جديد و نيز مكانى براى بازديد علاقه مندان است، به اين سازمان اهدا كرد.
در اين مركز تحقيقات فيزيك هسته اي و ذرات بنيادي كه مهمترين هدف آن "كشف رازهاى مبداء جهان"تعريف شده است هم اكنون بيش از 3000 فيزيكدان و مهندس بعنوان كاركنان مقيم در زمينه هاي مختلف نظري و آزمايشگاهي مشغول به كار هستند.در سرن همچنين بيش از 6500 دانشمند از 500 دانشگاه 80 كشور دنيا به صورت بازديدهاي كوتاه مدت به سرن مي آيند. به گفته «چارلز كلايبر» وزير علوم و پژوهش هاى سوئيس، در50 سال گذشته سازمان اروپايى تحقيقات هسته اى، كانون همايش و ملاقات دانشمندان مختلف جهان با ريشه هايى از تمامى ملت ها، فرهنگ ها، مذاهب و اقوام بوده است. كلايبر در مراسم جشن پنجاهمين سالگرد تاسيس «سرن» گفت: "در اين مركز مناقشات و دشمنى هاى سياسى به هيچ وجه راه ندارد و حكمفرمايى همين روحيه باعث شده است اين سازمان بتواند در چگونگى شكل گيرى تفكر انسان نسبت به طبيعت و آغاز جهان كمك هاى قابل ملاحظه اى داشته باشد".
به جز سوئيس 11كشور اروپائي ديگر كه در تاسيس پروژه سرن همكاري داشتند عبارت بودند از:
آلمان،بلژيك،دانمارك،فرانسه،يونان،بريتانياي كبير،ايتاليا،يوگسلاوي،هلند،نروژ و سوئد.
و البته بعدها نيزكشورهاي
اتريش (۱۹۵۹)، اسپانيا (۱۹۶۱-۱۹۶۸ و بعد ۱۹۸۳)، پرتغال (۱۹۸۶)، فنلاند (۱۹۹۱)، لهستان (۱۹۹۱)، مجارستان (۱۹۹۲)، جمهوري چك (۱۹۹۳)، اسلوواكي (۱۹۹۳) و سرانجام بلغارستان (۱۹۹۹) به عضويت آن درآمدند.
اين كشورها اعضاي اصلي اداره كننده سرن هستند و از لحاظ اداري-مالي تامين كننده عمده هزينه هاي مالي سرن هستند.اين كشورها ساليانه حداقل مبلغي بالغ بر 5ميليون يورو پرداخت ميكنند كه صد البته بسياري از اين كشورها علاوه بر مبلغ حداقل فوق، جهت هزينه هاي بسياري از پروژه هاي سرن بصورت مستقيم و غير مستقيم مبالغ ديگري در نظر ميگيرند، مثل آلمان و ايتاليا كه تنها براي يكي از پروژه هاي سرن به اسم (LHC) تاكنون بيش از 300 ميليون يورو هزينه كرده اند.
بزرگترين برنامه كنوني سرن،علاوه بر تحقيقات گوناگون در زمينه فيزيك هسته اي و ذرات بنيادي،اجراي پروزه بزرگ (Large Hadron Collider) يا همان" ابرتصادم گر هادرونى"است كه به عنوان بزرگترين پروژه تحقيقاتي جهان شناخته ميشود. ابرتصادم گر هادرون يك شتاب دهنده ذرات با انرژى و پيچيدگى بى نظير و بى سابقه است كه نتيجه آن همكارى و مشاركت جهانى براى آشكارسازى بخش پنهانى از حقيقت است.
دسته دوم از كشورهاي مشاركت كننده در سرن،شش كشور آمريكا،روسيه،ژاپن،تركيه،هند و اسرائيل هستند كه بعنوان ناظر در سازمان تحقيقات هسته اي سرن حضور دارند.اين كشورها هم سهم و مشاركت فعالي در انجام پروژه هاي تحقيقاتي سرن و همچنين در تامين هزينه هاي مالي و تجهيزات سرن دارند.براي مثال تاكنون ايالات متحده رقمي بالغ بر يك ميليارد دلار براي پروژه LHC هزينه كرده است.
و اما دسته سوم از كشورهاي مشاركت كننده در سرن،كشورهاي غير عضو سازمان اروپائي تحقيقات هسته اي هستند كه در برنامه هاي مختلف تحقيقاتي سرن مشاركت دارند.اين دسته كه شامل 26كشور است عبارتند از:
الجزاير، آرژانتين، ارمنستان، آذربايجان، بلاروس، برزيل، چين، كانادا، كرواسي، قبرس، استوني، گرجستان، ايسلند، ايرلند، مكزيك، مراكش، پاكستان، پرو، روماني، صربستان ،اسلوني، آفريقاي جنوبي، كره جنوبي، تايوان، اوكراين و ايران.
اين كشورها بسته به توانائي هاي علمي و تحقيقاتي خود مي توانند در پروژه هاي آزمايشگاهي و نظري سرن شركت كنند.در حقيقت،عمده ترين بهره اين كشورها از همكاري با سرن،تماس نزديك و خارج از محدوديت هاي متداول (سياسي) با تكنولوژي نوين و كسب مستقيم دانش علمي و فني است.
بعد از عضويت رسمي ايران در سرن در سال2001 ميلادي و همكاري با سرن در زمينه پروژه بزرگ LHC و ساخت و تامين قطعاتي از اين پروژه هم اينك هفت پژوهشگر و سه دانشجو دوره دكترا در زمينه فيزيك ذرات بنيادي در سرن مشغول پژوهش و تحقيقات هستند و همچنين قرار است دو دانشجوي ديگردوره دكترا به اين جمع اضافه شود.لازم به ذكر است كه مشاركت انفرادي فيزيكدانان ايراني در سرن به قبل از سال2000 بر مي گردد.
شتابدهنده خوشه هاي پروتوني LHC با محيطي بالغ بر 27 كيلومتر
هدف از پروژه LHC ساخت دو پرتو پرانرژي پروتوني با انرژي بيش از Tev 7 است كه با برخورد دادن اين دو پرتو و آشكارسازي ذرات حاصل از اين برهمكنش ساختار دروني مواد و ذرات بنيادي سازنده آنها شناخته مي شود.پروژه LHC با بودجه اي بالغ بر شش ميليارد دلار از سال1995 شروع شده و راه اندازي آن و شروع آزمايشهاي مربوطه براي انتهاي سال 2009 پيش بيني شده است. بد نيست بدانيد هزينه ساختماني اين شتابدهنده كه در آن نصب مي شود بالغ بر 500 ميليون فرانك سوئيس است و پيش بيني مي شود كه هزينه نهائي آن بعد از انجام تمام مقدمات و آزمايشات در نهايت بالغ بر 10ميليارد يورو شود.
قبل از هر چيزي لازم است بدانيد كه براي پروژه LHC،چهار آزمايش بزرگ با آشكارسازهاي بسيار زياد طراحي شده است كه در چهار محل تلاقي دو پرتو پروتوني قرارگرفته اند.اين آزمايشها عبارتند از:
LHCB-ALICE-CMS-ATLAS
هر كدام از اين آزمايش هاي چهارگانه شامل مجموعه عظيمي از آشكارسازهاست كه كار ساخت آنها توسط مراكز تحقيقاتي مختلف و دانشگاهها و شركت هاي بزرگ صنعتي در سراسر جهان در حال اجراست.
همكاري ايران در آزمايش CMS با عنوان "ميز نگهدارنده آشكار ساز HF و محفظه استوانه اي پوشاننده آن" بود و با انتقال دانش فني مربوطه به شركت هپكو اراك بعنوان مجري اين آزمايش به انجام رسيد.
اين ميز بايد بتواند قطعاتي به وزن حدود 200 تا 300 تن را تحمل كند كه اجزاي آن با فاصله ميليمتري از يكديگر باز و بسته مي شوند. اين ميز در حقيقت يك دستگاه مكانيكي با تلورانس بسيار بالا به شمار مي رود كه هزينه ساخت آن نيز برعهده ايران است.(مبلغي بالغ بر 600 ميليون تومان) دكتر محمد محمدي، متخصص فيزيك ذرات بنيادي و سرپرست گروه سازنده شتاب دهنده سرن در ژنو، كه از طرف دانشگاه فلوريدا اين مأموريت را عهده دار شده است در اين زمينه مي گويد:«براي ايران، موضوع اصلي فعاليت هاي پژوهشي از اين قبيل، دستيابي به منافع اقتصادي آن نيست، بلكه منفعت اصلي، دستاوردهاي علمي است كه از طريق مشاركت در يك پروژه علمي بين المللي، آن هم در بالاترين سطح پژوهش در حوزه فيزيك ذرات بنيادي نصيب كشورمان مي شود.»
همچنين براي آزمايش CMS چهار لايه مختلف از آشكارسازهاي RPC در دو قسمت انتهائي استوانه آن در نظر گرفته شده است كه بايد سه لايه آن براي سال2007 ميلادي و لايه چهارم براي آزمايش سال2010 آماده باشند.در ساخت PRC هاي CMS چهار كشور ايتاليا،كره جنوبي،چين و پاكستان همكاري ميكنند.در مورد ساخت لايه چهارم PRC هايCMS هم اكنون كشورهاي هند،ايران،كره و پاكستان مشغول بررسي براي قبول مسئوليت هستند و در نهايت با همكاري كشور ايتاليا انجام خواهد شد.در صورت موفقيت ايران در كسب مسئوليت ساخت RPCهاي لايه چهارم CMS در داخل كشور، اين پروژه اولين مشاركت آزمايشگاهي ايران در يك آزمايشگاه بزرگ بين المللي خواهد بود.
در انتها لازم به يادآوري است كه بدنبال مشاركت موفقيت آميز ابتدائي ايران در CMS پروژه تور(grid) را نيز به موارد همكاري ايران و سرن ميتوان اضافه كرد.در باب معرفي مختصري از پروژه تور(grid) بايد گفت همانطور كه وب براي به اشتراك گذاردن اطلاعات در اينترنت است،تور يك سرويس نرم افزاري براي به اشتراك گذاردن توان محاسباتي و فضاي ذخيره داده ها بين كامپيوترهاي متصل به اينترنت است و هدف نهائي از آن ايجاد يك شبكه وسيع جهاني محاسباتي و اطلاعاتي است
منبع:http://physicsgenaveh.blogfa.com/post-94.aspx
