پاسخ
[align=justify:19a672cc20]سلام، اميدوارم حال همهي دوستان خوب و خوش باشد
و اما جواب سوال:
حجم نهايي محلول به برهمكنشهاي (interaction) بين ذرات حلال و مادهي حل شونده مربوط است. به اين صورت جاذبهي بين ذرات حل شونده در حلال و حلال را در نظر ميگيريم:
حالت اول: اگر اين جاذبه بيش از جاذبهي هر كدام از ذرات در محيط خالص (قبل از انحلال) باشد، حجم محلول كمتر از مجموع حجم فازها خواهد بود. مثال معروف در اين رابطه انحلال متانول و اتانول در آب ميباشد. البته ميتوانيم به اين مثال حلاليت گازها در مايعات را نيز اضافه كنيم.
گاهي هم دو فاز در حفرههاي مولكولي يكديگر قرار ميگيرند و بنابرين حجم كل، كمتر از مجموع مواد اوليه خواهد شد. مثالي كه در اين باره به ذهنم ميرسد مربوط به پليمرها است كه معمولا نرمكنندهها (با مولكولهاي كوچك) در لابهلاي مولكولهاي پليمر (شبكههاي بسيار بزرگ) قرار ميگيرند و باعث كاهش حجم مجموع ميشوند.
حالت دوم: اگر اين جاذبه كمتر از جاذبهي هر كدام از ذرات در محيط خالص (قبل از انحلال) باشد، حجم محلول بيشتر از مجموع حجم فازها خواهد بود.
حل شدن نمكهايي كه چگالي بار يون خيلي كم دارند، يا انحلال موادي با مولكولهاي غيرقطبي در آب جزء اين دسته است. مثلا: انحلال پنتان، پارافين، شكر، سلولز و ...
البته در برخي مثالهاي بالا جاذبهي بين حلال و ذرات حل شونده بسيار كم ميباشد و گاهي به دافعه تبديل ميشوند پس شايد يك سوال براي شما پيش بيايد: :?: «اصلا چرا اينگونه مواد در هم حل ميشوند؟»
در اين باره بايد بگويم چنين انحلالهايي با زور ترموديناميك (تحت فشار و دما يا شرايط فيزيكي خاص مثل همزن) انجامپذير است و پس از مدتي فازها از يكديگر جدا خواهند شد.
حالت سوم: در اين حالت خيلي خاص، جاذبهي بين ذرات و ذرات خالص برابر ميشود. به اين حالت «حلال تتاي فلوري-هاگينز» گفته ميشود و براي مولكولها يا اتمها هيچ تفاوتي نميكند كه در حلال باشند يا نباشند. اين مورد هم بيشتر در پليمرها اتفاق ميافتد.
مثلا اگر شما يك قطعه لاستيك (مثل دمپايي آشپزخانه) را به عنوان مادهي حل شونده در آب بيندازيد، پس از گذشت زمان هيچ تغييري در حجم مجموع فازها ايجاد نميشود. :wink:
اميدوارم تا حدي موضوع را براي شما روشن كرده باشم، باز هم منتظر سوالات شما هستيم: خلينا :idea: [/align:19a672cc20]
