چگونگی عبور مواد از غشاء :
- انتشار ساده
- انتشار تسهیل شده
- انتقال فعال
- آندوسیتوز و اگزو سیتوز
- اسمز
انتشار :
عبور مواد از جای پر تراکم به جای کم تراکم که به میزان غلظت دو محیط بستگی دارد
انتشار ساده :
به انتشاری می گویند که در آن مواد صرفا از میان فسفولیپید ها عبور کنند ، مواد عبوری باید 4 ویژگی زیر را دارا باشند :
- مولکولهای ریز باشند
- فاقد بار الکتریکی باشند
- از جنس لیپید باشند (حل در فسفو لیپید)
- توانایی حل کردن چربی را داشته باشند
مواد مترشحه توسط انتشار ساده : لیپیدها ، گازهای تنفسی ، الکلها ، بعضی از ویتامین ها (محلول در چربی)
انتشار تسهیل شده :
عبور مواد از جای پرتراکم به جای کم تراکم از طریق پروتوئین های کانلی را انتشار تسهیل شده گویند
(بدون مصرف انرژی) ، به طور عمده یون ها به این روش از غشاء عبور میکنند (مثل عملکرد پمپ سدیم-پتاسیم)
انتقال فعال :
عبور مواد از جای کم تراکم به جای پرتراکم و برخلاف شیب غلظت را انتقال فعال گویند که از طریق پروتوئین های ناقل انجام شده و با مصرف انرژی صورت میگیرد.
اندو سیتوز و اگزو سیتوز :
در این فراِند مولکولهای درشت یا ذرات بزرگ در پوششی از جنس غشاء سلول احاطه می شوند و به صورت یک وزیکول وارد سیتوپلاسم می گردند. اگر ذره وارد شده جامد باشد به این عمل فاگوسیتوز (ذره خواری) گویند. و اگر ذره مایع باشد به ان پینو سیتوز (قطره خواری) میگویند.
عمل عکس اندوسیتوز را گزو سیتوز می نامند که به معنای خروج مواد از سیتو پلاسم توسط وزیکول می باشد.
هردو فرایند اگزو سیتوز و آندو سیتوز انرژی خواه بوده و با مصرف atp انجام می شوند.
اسمز :
عبور آب از یک پرده با توانایی نفوذ پذیری انتخابی را اسمز گویند. در غشاء که پرده ای نیمه تراوا است جا به جایی آب بصورت اسمز انجام می شود