[align=justify:66e6bb2fe9]کلمه اسمز ریشه یونانی داشته وبه معنای فشار دادن است و غشای نیمه تراوا به غشائی مانند سلوفان یا پارشمن گفته میشود که نسبت به برخی از مولکولها نفوذ پذیر و نسبت به بعضی دیگر نفوذ ناپذیر است. فرض كنيد در یک ظرف غشا، آب خالص و در طرف دیگر محلولی از قند جای داده شده است. از این غشا مولکولهای قند نمی توانند عبور کنند ولی مولکولهای آب از هر دو سمت میگذرند و اما در سمت چپ این دستگاه ( آب خالص ) مولکولهای آب در واحد حجم بیشتر از سمت راست آن ( آب و قند ) است . بنابراین سرعت عبور مولکولهای آب از سمت چپ غشا به سمت راست آن بیشتر از جهت مخالف آن است. درنتیجه با عبور آب از سمت چپ به راست ، عده مولکولهای آب در سمت راست غشا به تدریج زیاد می شود و محلول شکر رقیق تر میشود.
با زیاد شدن عده مولکولهای آب در سمت راست ، ارتفاع محلول در با زوی راست لوله U شکل ، افزایش می یلبد . این فرایند اسمز نامیده میشود.
از طرف دیگر ، براثر زیاد شدن فشار هیدروستاتیکی در سمت راست ، مولکولهای آب از سمت راست غشا به سمت چپ آن رانده میشوند، تا که سر انجام سرعت عبور از سمت راست با سرعت عبور از سمت چپ برابر میگردد. بنا براین حالت نهایی ، حالت تعادلی است که در آن سرعت عبور مولکولهای آب از غشا در دو جهت برابر است . در این حالت تفاوت ارتفاع بین دو سطح مایع در دو بازوی لوله U شکل اندازه فشار اسمزی را نشان میدهد.
فشار اسمزی از دیگر خواص کولیگاتیو به شمار می آید یعنی اگر عده ذرات محلول های مختلف یکسان باشد فشار اسمزی یکسانی اعمال میشود اگر بر محلول بازوی سمت راست فشاری بیش از فشار در حالت تعادل وارد شود ، راندن آب در جهتی مخالف آنچه معمولا مشاهده می شود امکان پذیر خواهد بود . این فرایند اسمز معکوس نامیده میشود.
مولکولهای آب در فرایند اسمز همواره از نواحی غلیظ تر به نواحی که غلظت کمتری دارند نفوذ میکنند جاکوب وانت هوف رابطه زیر را کشف کرد که به احترام او به رابطه وانت هوف معروف است:[/align:66e6bb2fe9]
كه در آن Ñ فشار اسمزی ( بر حسب اتمسفر ) ، n عده مولکولهای ماده حل شده در حجم( بر حسب لیتر ) T دما ( بر حسب کلوین ) و R ثابت عمومی گازها و برابر 082/0 است.
با زیاد شدن عده مولکولهای آب در سمت راست ، ارتفاع محلول در با زوی راست لوله U شکل ، افزایش می یلبد . این فرایند اسمز نامیده میشود.
از طرف دیگر ، براثر زیاد شدن فشار هیدروستاتیکی در سمت راست ، مولکولهای آب از سمت راست غشا به سمت چپ آن رانده میشوند، تا که سر انجام سرعت عبور از سمت راست با سرعت عبور از سمت چپ برابر میگردد. بنا براین حالت نهایی ، حالت تعادلی است که در آن سرعت عبور مولکولهای آب از غشا در دو جهت برابر است . در این حالت تفاوت ارتفاع بین دو سطح مایع در دو بازوی لوله U شکل اندازه فشار اسمزی را نشان میدهد.
فشار اسمزی از دیگر خواص کولیگاتیو به شمار می آید یعنی اگر عده ذرات محلول های مختلف یکسان باشد فشار اسمزی یکسانی اعمال میشود اگر بر محلول بازوی سمت راست فشاری بیش از فشار در حالت تعادل وارد شود ، راندن آب در جهتی مخالف آنچه معمولا مشاهده می شود امکان پذیر خواهد بود . این فرایند اسمز معکوس نامیده میشود.
مولکولهای آب در فرایند اسمز همواره از نواحی غلیظ تر به نواحی که غلظت کمتری دارند نفوذ میکنند جاکوب وانت هوف رابطه زیر را کشف کرد که به احترام او به رابطه وانت هوف معروف است:[/align:66e6bb2fe9]
Ñv = n RT
كه در آن Ñ فشار اسمزی ( بر حسب اتمسفر ) ، n عده مولکولهای ماده حل شده در حجم( بر حسب لیتر ) T دما ( بر حسب کلوین ) و R ثابت عمومی گازها و برابر 082/0 است.
