نام‌گذاری هیدروکربن‌های سیرشده‌ی شاخه‌دار به روش آیوپاک
1- ابتدا طولانی‌ترین زنجیر پیوسته‌ی کربنی را به عنوان زنجیر اصلی انتخاب می‌کنیم.
2- اتم‌های کربن زنجیر اصلی را ازسمتی که به شاخه نزدیک‌تر است شماره‌گذاری می‌کنیم.
3- برای نوشتن نام آلکان، ابتدا شماره‌ی کربنی را که شاخه به آن متصل است، سپس نام گروه آلکیل (شاخه) و در پایان، نام هیدروکربن زنجیر اصلی را می‌نویسیم. بین شماره‌ی کربنی که شاخه به آن متصل است و نام شاخه، یک خط فاصله (-) قرار می دهیم.
مثال: 2- متیل بوتان CH3-CH2-CH-CH3
CH3
4- اگر در یک ساختار به اولین شاخه از هر سمت یک شماره تعلق گیرد، شاخه‌ی دوم ملاک تشخیص جهت شماره‌گذاری است؛ یعنی شماره‌گذاری از سمتی آغاز می‌شود که به دومین شاخه نزدیک‌تر باشد.
5- وقتی دو یا چند گروه آلکیل یکسان روی زنجیر اصلی قرار دارند، تعداد آن‌ها را با نوشتن پیش‌وندهای یونانی قبل از نام آن‌ها مشخص می‌کنیم. مثلا « دی متیل » نشان‌دهنده‌ی دو گروه متیل است. شماره‌هایی را که نشان‌دهنده‌ی موقعیت این گروه‌های آلکیل است، به وسیله‌ی کاما از یک‌دیگر جدا می‌کنیم.
6- وقتی چند گروه آلکیل متفاوت روی زنجیر اصلی قرار دارند، پس از شماره‌گذاری زنجیر اصلی بر اساس قواعد قبل، نام این گروه‌ها را بدون توجه به شماره‌ی کربنی که به آن متصل‌اند، به ترتیب حروف الفبای لاتین بیان می‌کنیم. مثلا، اگر روی زنجیر اصلی دو گروه متیل و اتیل قرار داشته باشد، در نام‌گذاری، نام اتیل (Ethyl) قبل از نام متیل (Methyl) می‌آید. در این قاعده، پیش‌وندهای یونانی (دی، تری و ... ) در تعیین ترتیب حروف الفبا اثری ندارد.
نکته‌ی1: کربن ابتدا یا انتهای زنجیر نمی‌تواند شاخه‌ی فرعی متیل داشته باشد و اگر داشته باشد شاخه‌ی فرعی نیست و این متیل جزو زنجیر اصلی به حساب می‌آید.
نکته‌ی2: کربن اول و دوم زنجیر از سمت چپ یا راست هرگز نمی‌تواند شاخه‌ی فرعی اتیل بگیرد و اگر روی هر کدام از این کربن‌ها اتیل قرار بگیرد، شاخه‌ی فرعی نیست و جزو زنجیر اصلی به شمار می‌آید. :wink:
