تحلیل سؤالات مرحله دوم المپیاد فیزیک ایران
پذیرفته شدگان مرحله اول المپیاد فیزیک وقت کمی برای آماده شدن برای مرحله دوم دارند. بنابراین از این وقت که کمتر از دو ماه است، باید بهترین و بیشترین بهره را برد.
البته این تفکر که منتظر نتایج مرحله اول باقی ماند و بعد از آن نسبت به آمادگی برای مرحله دوم اقدام کرد، نیز اشتباه است ! بهترین حالت این است که دانش پژوهان در فرآیند آمادگی برای المپیاد فیزیک مباحث مختلف را از سطح مقدماتی تا سطح مرحله دوم مطالعه کنند تا احتمال قبولی در مرحله دوم بیشتر باشد.
با این اوصاف، دانش پژوهان نیاز دارند تا نسبت به شناسایی مباحث مهم و الویت بندی آن ها برای برنامه ریزی بهتر و استفاده بهینه از وقت اقدام کنند.
طبق بررسی هایی که توسط ایرانفو بر روی سؤالات مرحله دوم المپیاد فیزیک ایران انجام شد و با استفاده از تجارب چندین سال گذشته، نتایج زیر به دست آمد :
- معمولاً در مرحله دوم المپیاد فیزیک، 7 سؤال تئوری در وقت حدود 4 ساعت مطرح می شود. همچنین همواره 1 سؤال عملی آزمایشگاه با وقت حداکثر 60 دقیقه نیز طرح می شود.
- مبحث مکانیک : حداقل 2 سؤال. شامل 1 سؤال حرکت شناسی و 2 سؤال از دینامیک و انرژی و نوسان.
- مبحث الکتریسیته (ساکن و جاری) : 1 سؤال
- مغناطیس و القا : 1 سؤال
- نور هندسی : این مبحث از سال 1396 از آزمون مراحل اول و دوم حذف شد.
- سیالات و حرارت و ترمودینامیک : 2 سؤال
- فیزیک نوین : 1 سؤال
کف قبولی مرحله دوم المپیاد فیزیک ایران
کف قبولی در مرحله دوم المپیاد متغیر است و به سطح سؤالات و سطح علمی شرکت کنندگان بستگی دارد. ولی تجربه نشان داده است که برای قبولی در مرحله دوم، معمولاً پاسخ کامل به 5 سؤال از 9 سؤال لازم است، ولی کافی نیست. حل کامل حداقل 6 سؤال تئوری می تواند تا حد بسیار بالایی احتمال قبولی را افزایش دهد و تقریباً تضمین کند.
آمادگی برای مرحله دوم المپیاد فیزیک
دانش پژوهانی که از آزمون مرحله اولی که دادند راضی و امیدوار برای قبولی هستند، باید به فکر مرحله دوم باشند.
از اعلام نتایج مرحله اول تا آزمون مرحله دوم، حدود 6 هفته، حتی کمتر وقت دارید.
در این مدت باقی مانده بهترین کارهایی که میتونید انجام بدید :
1) مطالعه و یادگیری مباحثی که نخوندید یا ضعف دارید : بیشتر دانش آموزان همه مباحث رو نخوندن، و معمولاً بیشتر رو مکانیک و الکتریسیته وقت گذاشتند. در مرحله دوم معمولاً از همه مباحث سؤال مطرح میشه، پس بهتر هست که حداکثر تا اواخر اسفند، مباحثی رو که نخوندید یا ضعف دارید، بخونید و تقویت کنید و مرور کنید.
2) حل سؤالات مرحله دوم سالهای گذشته : بهترین و مفیدترین منبع برای حل تمرین و آشنایی با سبک مرحله دو، سؤالات مرحله دوم سالهای گذشته هست.
- اگر با سبک سؤالات مرحله دوم آشنا نیستید، بهتر هست ابتدا 5 دوره از سؤالات رو به صورت آزمایشی حل کنید و پاسخ سؤالات رو خوب بررسی کنید. توجه کنید که به طور متوسط هر سؤال در مرحله دوم 30 دقیقه وقت لازم دارد.
- بعد از آشنایی با سؤالات، بهتر هست حداقل 5 دوره آخر رو از خودتون آزمون بگرید، سعی کنید شرایط آزمون واقعی رو برای خودتون ایجاد کنید: وقت محدود و متوالی، لباس مدرسه، پشت نیمکت یا صندلی تک نفره، بدون چرکنویس اضافی، برگه پاسخ به تعداد سؤالات، بدون ماشین حساب و .... .
- معمولاً متن سؤالات مرحله دوم طولانی و پیچیده هستند ولی بر خلاف ظاهر آنها پاسخ های منطقی و ساده ای دارند. پس سعی کنید با حوصله و دقت و تمرکز متن سؤال رو خوب بخونید. فهم روی سؤال نصف حل آن است ! در ضمن، اگر بار اول نتونستید سؤالی رو حل کنید، اصلا ناامید نباشید و بعد از حل سؤالات دیگر، دوباره روی سؤال باقی مانده فکر کنید.
- رسیدن به جواب آخر به صورت سادهترین شکل ممکن خیلی مهم هست. پس سعی کنید منطقی پیش برید تا راه حلتون به جواب آخر برسه. تمیز و خوانا بنویسید. جواب آخرتون رو حتماً از نظر دیمانسیون و حالتهای خاص بررسی کنید.
- پس از اینکه وقت آزمون تموم شد، حتماً روی سؤالاتی که نتونستید حل کنید فکر کنید. بعد از خوندن پاسخنامه حل سؤال به نظر آسون میاد (معما چو حل گردد آسان شود ! ) ولی مهم این هست که خودتون بتونید مسئله رو حل کنید. بعد از همه این کارها پاسخ سؤالات رو بررسی کنید و مرتب نوشتن رو تمرین کنید.
4) حل سؤالات آزمون اول دوره تابستانی : اگر خواستید کمی بیشتر از سطح مرحله دو یاد بگیرید، و اگر کارهای بالا را انجام دادید، میتونید سؤالات آزمون اول دوره های تابستانی، که از نظر نوع سؤال تا حدی شبیه سؤالات مرحله دوم هستند، رو حل کنید. این کار دو مزیت داره، اول اینکه سؤالات کمی سخت تر از مرحله دو رو حل میکنید. دوم اینکه با سؤالات دوره تابستانی آشنا میشید.
روش پاسخ به سؤالات مرحله دوم المپیاد فیزیک ایران
- مشخص کردن پارامترها، معلومات و مجهولات و تعریف انها در صورت نیاز
- نوشتن فرضیات لازم برای حل مسئله و دلایل آنها
- تشریح ایده حل مسئله به طور مختصر و مفید (داستان ننویسید که احتمالش زیاده که مصحح سؤال کم حوصله باشه و اونوقت ....)
- ترسیم شکل و نمودار در صورت نیاز
- نوشتن معادلات به طور کامل
- نوشتن راه حل به طور کامل
- مشخص بودن مراحل حل مسئله طوری که پیوستگی راه حل واضح باشه
- تمیز و خوش خط و خوانا بنویسید (این موضوع مهم هست ، چون اگه بد خط و نا واضح بنویسید و مصحح متوجه خط شما نشه ، دیگه کاری از دستتون بر نمیاد ! )
- حتی اگه به جواب اخر هم نرسیدید تا جایی که ممکن هست راه حلتون رو با منطق علمی جلو ببرید.
- اگر مسئله شامل چند قسمت بود و شما مثلا قسمت الف مسئله رو نتونستید حل کنید ، در این صورت به راحتی از مسئله رد نشوید، چون احتمالش هست که بتونید قسمت های دیگر مسئله رو حل کنید. پس حتما رو همه قسمت ها فکر کنید.
- حتماً مسئله رو پارامتری حل کنید. و اگر علامتی رو خودتون تعریف کردید حتما به طور واضح اون رو مشخص و تعریف کنید.
- دیمانسیون روابط رو بررسی کنید . به خصوص جواب های آخر. اگر دیمانسیون اشتباه باشه شک نکنید که یا راه حلتون اشتباه هست یا پارامتری را از قلم انداختید.
- نوشتن واحد فراموش نشه !
- اگر امکانش باشه سعی کنید حالت های خاص رو در مسئله که جوابش رو بشه حدس زد در نظر بگیرید و جواب نهایی مسئله رو چک کنید. برای مثال فرض کنید مسئله از شما زمان سقوط آزاد جرم m از ارتفاع h و با ضریب مقاوت هوا رو خواسته باشه و شما حل کردید و به رابطه ای رسیدید. اگر ضریب مقاوت هوا صفر باشه انتظار داریم که جواب با حالت سقوط ازاد بدون مقاوت هوا یکسان بشه و این راهی هست که شما تا حدی بتونید درستی رابطه ای که به دست اوردید رو امتحان کنید !
- جواب اخر رو در کادر مشخص کنید. (بعضی از مصححین به جواب آخر نگاه می کنند ، اگه درست بود تازه میرن سراغ راه حل ! ولی بعضی دیگه راه حل رو بارم بندی می کنند و به هر قسمت از راه حل نمره ای میدهند.)