...
چو مهمان را نیامد چشم بر زر
ز لب بگشاد خسرو دُرج گوهر
به هر نکته که خسرو ساز می داد
جوابش هم به نکته باز می داد ...
***
نخستین بار گفتش کز کجایی ؟
بگفت از دار ملک آشنایی
بگفت آن جا به صنعت در چه کوشند ؟
بگفت انده خرند و جان فروشند
بگفتا جان فروشی در ادب نیست
بگفت از عشق بازان این عجب نیست
بگفت از دل شدی عاشق بدین سان ؟
بگفت از دل تو می گویی من از جان
بگفتا عشق شیرین بر تو چون است ؟
بگفت از جان شیرینم فزون است
بگفتا هر شبش بینی چو مهتاب ؟
بگفت آری چو خواب آید ، کجا خواب ؟
بگفتا دل ز مهرش کی کنی پاک ؟
بگفت آن گه که باشم خفته در خاک
بگفتا گر خرامی در سرایش ؟
بگفت ندازم این سر زیر پایش
بگفتا گر کند چشم تو را ریش ؟
بگفت این چشم دیگر دارمش پیش
بگفتا گر کسیش آرد فرا چنگ ؟
بگفت آهن خورد ور خود بود سنگ
بگفتا گر نیابی سوی او راه ؟
بگفت از دور شاید دید در ماه
بگفتا دوری از مه نیست در خور
بگفت آشفته از مه دور بهتُر
بگفتا گر بخواهد هر چه داری ؟
بگفت این از خدا خواهم به زاری
بگفتا گر به سر یابیش خشنود ؟
بگفت از گردن این وام افکنم زود
بگفتا دوستیش از طبع بگذار
بگفت از دوستان ناید چنین کار
بگفت آسوده شو ، کاین کار خام است
بگفت آسودگی بر من حرام است
بگفتا رو صبوری کن درین درد
بگفت از جان صبوری چون توان کرد ؟
بگفت از صبر کردن کس خجل نیست
بگفت این دل تواند کرد دل نیست
بگفت از عشق کارت سخت زار است
بگفت از عاشقی خوشتر چه کار است ؟
بگفتا جان مده بس دل که با اوست
بگفتا دشمنند این هر دو بی دوست
بگفتا در غمش می ترسی از کس ؟
بگفت از محنت هجران او بس
بگفتا هیچ همخوابیت باید ؟
بگفت ار من نباشم نیز شاید
بگفتا چونی از عشق جمالش ؟
بگفت آن کس نداند جز خیالش
بگفت از دل جدا کن عشق شیرین
بگفتا چون زیم بی جان شیرین ؟
بگفت او آن من شد ، زو مکن یاد
بگفت این کی کند بیچاره فرهاد ؟
بگفت ار من کنم در وی نگاهی ؟
بگفت آفـاق را سوزم به آهـی
چو عاجز گشت خسرو در جوابش
نیامد ، بیش پرسیدن صوابش
به یاران گفت کز خاکی و آبی
ندیدم کس بدین حاضر جوابی
...
« حکیم نظامی گنجوی »
.
.
.
.
.
یا علی دوستانم !
چو مهمان را نیامد چشم بر زر
ز لب بگشاد خسرو دُرج گوهر
به هر نکته که خسرو ساز می داد
جوابش هم به نکته باز می داد ...
***
نخستین بار گفتش کز کجایی ؟
بگفت از دار ملک آشنایی
بگفت آن جا به صنعت در چه کوشند ؟
بگفت انده خرند و جان فروشند
بگفتا جان فروشی در ادب نیست
بگفت از عشق بازان این عجب نیست
بگفت از دل شدی عاشق بدین سان ؟
بگفت از دل تو می گویی من از جان
بگفتا عشق شیرین بر تو چون است ؟
بگفت از جان شیرینم فزون است
بگفتا هر شبش بینی چو مهتاب ؟
بگفت آری چو خواب آید ، کجا خواب ؟
بگفتا دل ز مهرش کی کنی پاک ؟
بگفت آن گه که باشم خفته در خاک
بگفتا گر خرامی در سرایش ؟
بگفت ندازم این سر زیر پایش
بگفتا گر کند چشم تو را ریش ؟
بگفت این چشم دیگر دارمش پیش
بگفتا گر کسیش آرد فرا چنگ ؟
بگفت آهن خورد ور خود بود سنگ
بگفتا گر نیابی سوی او راه ؟
بگفت از دور شاید دید در ماه
بگفتا دوری از مه نیست در خور
بگفت آشفته از مه دور بهتُر
بگفتا گر بخواهد هر چه داری ؟
بگفت این از خدا خواهم به زاری
بگفتا گر به سر یابیش خشنود ؟
بگفت از گردن این وام افکنم زود
بگفتا دوستیش از طبع بگذار
بگفت از دوستان ناید چنین کار
بگفت آسوده شو ، کاین کار خام است
بگفت آسودگی بر من حرام است
بگفتا رو صبوری کن درین درد
بگفت از جان صبوری چون توان کرد ؟
بگفت از صبر کردن کس خجل نیست
بگفت این دل تواند کرد دل نیست
بگفت از عشق کارت سخت زار است
بگفت از عاشقی خوشتر چه کار است ؟
بگفتا جان مده بس دل که با اوست
بگفتا دشمنند این هر دو بی دوست
بگفتا در غمش می ترسی از کس ؟
بگفت از محنت هجران او بس
بگفتا هیچ همخوابیت باید ؟
بگفت ار من نباشم نیز شاید
بگفتا چونی از عشق جمالش ؟
بگفت آن کس نداند جز خیالش
بگفت از دل جدا کن عشق شیرین
بگفتا چون زیم بی جان شیرین ؟
بگفت او آن من شد ، زو مکن یاد
بگفت این کی کند بیچاره فرهاد ؟
بگفت ار من کنم در وی نگاهی ؟
بگفت آفـاق را سوزم به آهـی
چو عاجز گشت خسرو در جوابش
نیامد ، بیش پرسیدن صوابش
به یاران گفت کز خاکی و آبی
ندیدم کس بدین حاضر جوابی
...
« حکیم نظامی گنجوی »
.
.
.
.
.
یا علی دوستانم !